Aloes uzbrojony (łac. Aloe ferox) jest gatunkiem drzewa pochodzącego z południowej Afryki. W warunkach naturalnych występuje w postaci wysokich na 3-5 metrów sukulentów. Liście ma koloru szarozielonego o długości nawet jednego metra. Często są pokryte zielonkawym nalotem, który chroni liście przed promieniami słońca. Wyrastają one jak pióropusz ze szczytu zdrewniałego pnia i są pokryte grubymi, czerwonymi kolcami. Dzięki swojej grubości i twardości, liście mają w sobie dużą ilość soku. Kwiaty są w różnych odcieniach czerwieni, zwykle są brunatnoczerwone lub czerwono-pomarańczone, złożone w długie grona. Kwiatostan może osiągać wielość nawet do 80 cm. Podczas uprawy aloesu w domu rzadko kiedy udaje się doprowadzić roślinę do kwitnięcia. Nie jest to jednak niemożliwe, dlatego niektórzy hodowcy mogą cieszyć się pięknymi kwiatami aloesu.

Aloes uzbrojony — niezwykły sukulent

W naszym kraju aloes z powodzeniem hodowany jest w doniczkach i szklarniach. Często wykorzystywany jest jako roślina lecznicza oraz ozdobna, szczególnie przy jednoczesnym hodowaniu w doniczce. Swoją nazwę zawdzięcza dużym, kolczasto ząbkowanych liściach, które są niezwykle ostre i twarde. Często w Afryce stosowane są jako żywopłot w celu ochrony przed drapieżnikami czy intruzami.

Zastosowanie i właściwości aloesu

Zastosowanie i właściwości lecznicze aloesu skupiają się przede wszystkim na wykorzystaniu jego liści oraz soku. Nie służy on tylko do celów medycznych czy kosmetycznych, ma również zastosowanie funkcjonalne. Często korzysta się z niego jako element żywopłotu, mającym na celu chronić dane miejsce przed drapieżnikami. Po usunięciu kolców jest również dobrą paszą dla zwierząt. Dzięki takim możliwościom zastosowania i właściwościom jest ceniony wśród hodowców aloesów.

Właściwości lecznicze liści i soku z aloesu uzbrojonego

Aloes często stosuje się w ziołolecznictwie ze względu na swoje właściwości lecznicze. Liść i sok z aloesu posiada wiele bioaktywnych składników, które pozytywnie wpływają na organizm człowieka. Działa silnie przeciwbakteryjnie oraz przeciwgrzybiczo, dodatkowo działając łagodząco na skórę. Może być stosowany również jako środek nawilżający. Często wykorzystuje się również okłady, które wspomagają regenerację skóry. Liść aloesu ma również zbawienny wpływ na spojówki oczu, łagodząc zapalenie lub reakcje alergiczne.

Działa również kojąco na wysypki i zaczerwienienia skóry. Jest też doskonały do objawowego leczenia trądziku, jego liść zmniejsza wypryski i usuwa stan zapalny. Wystarczy odciąć kawałek liścia od rośliny i przyłożyć go do skóry, która potrzebuje jego działania.

Sok z aloesu może być stosowany przy leczeniu ciężko gojących się ran czy otarć. Stosuje się go także przy łagodzeniu objawów poparzenia lub odmrożenia. Aloes spotyka się często jako naturalny składnik kosmetyków nawilżających. Po spożyciu soku z liści aloesu może on zadziałać przeczyszczająco, dlatego nie powinny go spożywać osoby z nadwrażliwościami układu pokarmowego. Jest często składnikiem preparatów do skóry atopowej, przesuwającej się i skłonnej do trądziku. Można go również spotkać jako dodatek do kosmetyków wygładzających. W dawnych czasach olejku z aloesu używano w celu balsamowania zwłok.

Alona – własciwości

Z aloesu powstaje alona, czyli stwardniały sok z aloesu o barwie ciemnobrunatnej. Ma on delikatnie błyszczącą lub matową powierzchnię, w zależności od tego, jakiej metody użyto w celu jej wyprodukowania. Matowe bryłki noszą nazwy alony wątrobowej, zaś te lśniące — alony lśniącej. Alona lśniąca powstaje poprzez szybkie odparowanie soku z liści aloesu.

Ma podobne właściwości, co liście oraz sok, po spożyciu wywołuje silną biegunkę. Prócz oczyszczenia organizmu z resztek pokarmu, nie wywołuje innych efektów ubocznych, nie jest trująca dla ludzi. Dodatkowo obniża poziom glukozy we krwi. W większych dawkach może powodować przekrwienia jelita grubego i narządów miednicy. Może być również niebezpieczny dla kobiet w ciąży, może wywołać u nich poronienie.

Aloes potrafi również filtrować powietrze z zanieczyszczeń. Również dba o odpowiednie nawilżenie powietrza, dlatego warto mieć chociaż jedną taką roślinę w sypialni. Dzięki temu, prócz swoich właściwości leczniczych, może również być zastosowany jako funkcjonalna ozdoba domu.

Hodowla aloesu uzbrojonego w doniczce

W naszym kraju niemożliwa jest hodowla aloesu uzbrojonego w sposób naturalny. Najczęściej jest on hodowany w doniczkach na własne potrzeby człowieka. Aloes hodowany w doniczce zachowuje swój drzewiasty pokrój, można stosować go jako ozdobę domu. W doniczce rośnie do kilkudziesięciu centymetrów. Dzięki temu może być ozdobą każdego parapetu. Dodatkowym atutem są także czerwone kwiaty oraz niebieskoszare lub zielonoszare liście.

Jak zacząć uprawę?

Hodowlę aloesu można rozpocząć od samego nasionka. Należy je wysiać do doniczki z mieszanką zwykłej ziemi ogrodniczej i piasku w stosunku 1:1. Należy przykryć nasiona niewielką warstwą ziemi i delikatnie uklepać. Taki zasiew trzeba spryskać wodą i okryć przeźroczystą folią. Najlepsze dla zasiewu jest ciepłe, jasne miejsce z temperaturą w granicach 24°C. Gdy siewki osiągną około 4 cm wysokości, należy je przesadzić do oddzielnych doniczek. Będą tam mogły rosnąć aż do czasu kolejnego przesadzenia. Hodowanie aloesu od nasiona jest zdecydowanie wyzwaniem dla wytrwałych osób. Aloes bardzo wolno się rozwija, jego cykl życiowy jest długi, ale za to posłuży jako ozdoba na wiele lat. Dodatkowo nasiona aloesu szybko tracą zdolność kiełkowania, przez co roślina może się nie rozwinąć.

Rozmnażanie aloesu

Prócz nasion, istnieje możliwość rozmnożenia aloesu. Najczęściej robi się to za pomocą oddzielenia bocznych odrostów od głównego pędu. Należy je ostrożnie oderwać z dorosłej rośliny i pozwolić jej się ukorzenić w podobnej mieszance piasku i ziemi ogrodniczej. Można również skorzystać z gotowych mieszanek podłoża dla sukulentów, które dostępne są w sklepach. Jest to jeden z najprostszych sposobów zdobycia nowych szczepek. Dodatkowo nie trzeba czekać na wykiełkowanie roślin.

Uprawę sukulentu można również zacząć za pomocą zasadzenia liści. Oderwany liść należy suszyć przez parę dni w ciepłym, suchym miejscu, które jest osłonięte od słońca. Następnie można spróbować zasadzić liść w mieszance piasku lub gliny oraz ziemi uniwersalnej albo torfu. Jest to jeden z najtrudniejszych sposobów na rozmnażanie aloesów, często nie kończy się on powodzeniem i liść obumiera. Z tego powodu lepiej poczekać, aż roślina wypuści boczne odrosty niż spieszyć się z próbami zasadzenia z liścia.

Można również zakupić aloes w sklepie. Sukulenty tego typu nie są drogie, można je spotkać w popularnych supermarketach. Rośliny są często o nieznanym pochodzeniu, ale łatwo można rozpoznać, który aloes jest przez nas poszukiwany. Często jednak są one w nieestetycznie wyglądających doniczkach, można na to zaradzić poprzez zakup dopasowanej do wystroju mieszkania osłonki. Należy pamiętać, że przy takim zakupie należy przesadzić sukulenta, często jest on zasadzony na ziemi, która utrzymuje wodę. Najlepszym podłożem dla aloesu jest mieszanka ziemi oraz piasku lub zastosowanie drenażu na dnie doniczki.

W jaki sposób pielęgnować aloes?

Pielęgnacja aloesu w doniczce nie jest wymagająca, nie trzeba go intensywnie nawozić i nie wymaga specjalnej pielęgnacji. Najczęściej sukulent jest uprawiany w domach i mieszkaniach, stanowi on piękną ozdobę, szczególnie przy używaniu szykownych osłonek. Konieczne jest znalezienie jasnego stanowiska. Ważne jest sprawdzenie, czy nie będzie narażony na działanie bezpośredniego słońca. Przy oknach od strony południowej trzeba oddalić doniczkę od parapetu. Najlepszym miejscem dla rośliny jest wschodnie okno, które w godzinach porannych zapewnia odpowiednią dawkę promieni słonecznych.

Pielęgnacja i podlewanie aloesu

Aloes uzbrojony w doniczce należy podlewać systematycznie, mniej więcej co tydzień lub dwa. Częściej, gdy słońce świeci intensywnie w okresie letnim i rzadziej na czas chłodnej jesieni i zimy. Aloesy lubią być obficie podlane, ale nie zniosą dłuższego przebywania w wodzie. Częstą przyczyną gnicia liści i łodyg jest nieprawidłowe podlewanie. Jest to spowodowane często zbyt dużą ilością wody, którą podaje się sukulentowi w chłodniejsze pory lub polewaniem wodą liści. W naturalnym środowisku aloesom deszcz nie jest straszny, wiatr wywiewa krople wody z rozety. W naszym kraju natura nie jest w stanie usunąć nadmiaru wody, co prowadzi do nieprzyjemnych konsekwencji.

Sukulentów nie trzeba często przesadzać. Są dwa momenty w ich życiu, gdy należy tę czynność wykonać. Należy przesadzić natychmiast po jego zakupie w sklepie. W szczepkach sklepowych często jest używany czysty torf, który zatrzymuje wilgoć i przy zbyt obfitym podlewaniu może doprowadzić do gnicia korzeni. Doniczki sklepowe nie są urodziwe, przez co lepszym wyborem będzie zakup nowej doniczki dla sukulenta. Należy pamiętać, by posiadała odpływ wody w dnie, najlepiej jak jest kilka małych dziur. Można je również wykonać samemu. Najlepiej wybrać doniczkę szerszą niż wyższą, ponieważ aloes lubi rozrastać się na boki, zapewni to również w przyszłości roślinie stabilność.

Gleba

Ziemia dla aloesu powinna być przepuszczalna, niezatrzymująca wody. Dostępne w sklepach gotowe mieszanki są często zbyt żyzne dla aloesu. By móc jej bezproblemowo używać, należy dodać rozdrobnionego keramzytu, piasku lub żwiru, który poprawi przepuszczalność podłoża. Po przesadzeniu nie należy rośliny podlewać przez najbliższe dni, by następnie obficie podlać.

Aloesów nie trzeba często nawozić. Rośliny nie można nawozić w zimę, gdy przechodzi w stan zimowania, a podczas okresu wiosenno-letniego lub na jesień. Można do tego celu stosować gotowe, dostępne w sklepach nawozy do sukulentów i kaktusów, które należy stosować zgodne z zaleceniem producenta. Warto też skorzystać z rozcieńczonych wieloskładnikowych nawozów.

Uprawa aloesu uzbrojonego jest znakomitym wyborem dla osób, które nie mają zbyt dużo wolnego czasu. Jest również przeznaczony dla osób początkujących, którzy dopiero zaczynają przygodę z roślinami. Sukulenty są znane ze swojej wytrzymałości na przesuszenie i na wysokie temperatury. Dzięki temu mogą być odpowiednim wyborem dla osób pracujących i zapominalskich.