Bielinek kapustnik – charakterystyka i sposoby na skuteczne zwalczanie

Bielinek kapustnik to duży motyl należący do rodziny bielinkowatych. Jest oligofagiem, czyli gatunkiem żywiącym się różnymi gatunkami roślin. Najchętniej jednak żeruje na roślinach kapustnych. Motyl występuje w całej Europie, w Polsce jest popularny. Wymaga zwalczania w uprawach towarowych oraz w amatorskich, ponieważ należy do najgroźniejszych szkodników roślin. Poniżej znajdują się najważniejsze informacje na temat bielinka kapustnika, opis szkodnika, metody zapobiegania występowania i zwalczanie.

Opis bielinka kapustnika

Rozpiętość skrzydeł tego motyla to nawet 6 cm. Skrzydła są białe, a na przednim brzegu tylnej pary widnieją charakterystyczne plamki. U samicy bielinka na pierwszej parze skrzydeł widnieją dodatkowe dwie czarne, okrągłe plamki oraz jedna podłużna. Skrzydła są białawe, ale naroża skrzydeł u samców są brunatne. Na pierwszej parze skrzydeł u samców nie występują czarne plamki. Jest to przykład dymorfizmu płciowego w przyrodzie.

Kapustnik składa żółtopomarańczowe jaja na spodzie blaszki liściowej. Jaja są podłużne i delikatnie żeberkowane. Z jaj wylęgają się jasnozielone gąsienice z charakterystyczną czarną głową. Wraz z wiekiem barwa larwy zmienia się, ciemnieje. Starsze larwy posiadają żółte i ciemne plamki na ciele. Wielkość dojrzałej larwy przekracza 4 cm. Poczwarka jest zimującą formą szkodnika, osiąga 25 mm wielkości, jest zielonoszara. To typ poczwarki zamkniętej, charakterystycznej dla motyli.

Bielinek kapustnik
https://pixabay.com

Rośliny żywicielskie oraz uszkodzenia

Ten biały motyl spotykany jest głównie na roślinach kapustnych. Powszechnie występuje na kapuście głowiastej białej, czerwonej, brokułach, kalafiorze. Żywić może się również dzikorosnącymi roślinami z rodziny krzyżowych. Uszkodzenia powstają na skutek żerowania larw bielinka kapustnika na roślinach.

Młode larwy najczęściej spotyka się na dolnej stronie blaszki liściowej. Na początku zeskrobują tkankę ze spodu liści, następnie wygryzają całe liście, pozostawiając sam nerw. Ten sposób żerowania w przyrodzie nazywa się szkieletowaniem liści. Motyl podobny jest do swojego mniejszego kuzyna bielinka rzepnika.

Na porażonych roślinach widoczne są czarne punkciki, są to odchody gąsienic. Dorosłe osobniki nie niszczą upraw, żywią się nektarem z pobliskich roślin kwitnących. Pierwsze pokolenie żeruje na chwastach. Chętnie zasiedlana jest gorczyca polna, chrzan, tasznik pospolity i inne gatunki roślin krzyżowych, także tych ozdobnych. Gąsienice wygryzają kwiatostany brokułów oraz kalafiorów, zanieczyszczają je odchodami. Porażone rośliny nie nadają się do spożycia. Uszkodzenia mogą być źródłem infekcji bakteryjnej lub grzybowej.

Opis rozwoju bielinka kapustnika

Samice składają jaja w maju, na początku larwy bielinka kapustnika żerują na chwastach z rodziny krzyżowych. Pierwsze pokolenie nie ma więc bezpośredniego znaczenia w uprawach. Kolejne pokolenia szkodnika zaczynają pojawiać się w lipcu. Dorosłe motyle składają jaja na roślinach uprawnych. Lot motyli drugiego pokolenia trwa, aż do końca sierpnia.

W złożu jaj może być ich nawet 200. W ciągu życia jedna samica może złożyć do 600 jaj. Motyl bielinek zimuje w postaci poczwarki. Poczwarki przyczepione są do stabilnych podpór (konary drzew, płoty, resztki roślinne, podłoże). Na początku maja z poczwarek wylatują dorosłe osobniki. W ciągu roku pojawiają się zwykle dwa pokolenia bielinków, czasem mogą wystąpić 3 pokolenia. O ile pierwsze pokolenie nie stanowi gospodarczego zagrożenia, dwa kolejne są szkodnikami roślin kapustnych. Mogą one całkowicie zniszczyć uprawy kapusty, kalafiora, brokułów, jarmużu, a także rzepaku i gorczycy.

Metody zwalczania szkodnika

Bielinki są jednymi z najgroźniejszych szkodników roślin, dlatego trzeba ograniczać ich liczebność. Sposoby zwalczania bielinków dzieli się na biologiczne i chemiczne. Bardzo ważna jest również odpowiednia profilaktyka i znajomość biologi bielinka. W ograniczaniu populacji bielinków stosuje się dodatkowo rośliny wskaźnikowe oraz takie, które mają właściwości odstraszające owady. W niewielkich ogródkach działkowych można skutecznie zbierać i usuwać liście z przymocowanymi jajami. Warto wiedzieć, kiedy i gdzie szukać szkodników.

Zapobieganie masowemu wystąpieniu bielinka

Pierwsze pokolenie szkodnika występuje na dzikorosnących roślinach krzyżowych. Dlatego należy usuwać je z sąsiedztwa upraw. Po zebraniu plonów warto dokładne oczyścić pole z resztek roślinnych, które mogą być miejscem zimowania poczwarek. Kolejne pokolenia bielinków wyrządzają spore szkody w uprawach. Dlatego należy pilnować wylotów motyli. W tym celu wykonuje się tzw. monitoring. Przegląd roślin robi się w różnych miejscach na polu. Zwykle sprawdza się 10 kolejnych roślin w rzędzie. Lustrację powtarza się w kilku rzędach, najlepiej idąc po skosie. Wystąpienie skupisk jaj na spodniej stronie liści jest sygnałem do rozpoczęcia zabiegów chemicznych.

Wykonanie lustracji

Lustrację pola wykonuje się od lipca do września, w regularnych odstępach. Dzięki temu ogranicza się ilość niezbędnych zabiegów chemicznych do minimum. Inną metodą stosowaną w celu ograniczenia liczebności motyli, jest stosowanie roślin odstraszających bielinka.

Rośliny, które wydzielają nieprzyjemne substancje dla tych owadów to pomidor, tymianek, seler, szałwia. Te rośliny sadzi się na obrzeżach pól, w celu ochrony upraw kapustnych przed bielinkami. Olejki eteryczne zawarte w wielu ziołach są bardzo nieprzyjemne dla motyli. Odstraszają je i dezorientują.

Metoda jest skuteczna zarówno dla bielinka kapustnika, jak i rzepnika. Nasturcje posadzone w bliskim sąsiedztwie pól uprawnych stanowią swego rodzaju świetną pułapkę na motyle. Bielinki ochoczo składają jaja na tej roślinie. Następnie rozwijają się tam larwy pierwszego i drugiego pokolenia. W ten prosty i tani sposób możemy ograniczyć liczebność populacji szkodnika na polach.

Nasturcja jest przysmakiem bielinków, dlatego wybierają ją chętniej niż kapustę. Mroźne i bezśnieżne zimy mogą sprawiać, że poczwarki nie przetrwają zimy. W okresie wegetacji roślin wystąpienie suszy lub ulew może zmniejszyć populację bielinków. Skrajne warunki pogodowe są niekorzystne dla rolników, ale także nie są obojętne dla większości szkodników. Na małych obszarach, które chcemy chronić, można wykorzystać siatkę. Przykrycie roślin siatką o gęstych oczkach sprawi, że motyle nie zniosą jaj na liściach.

Małrzeństwo jedzie traktorem w pole uprawne
https://www.pexels.com

Chemiczne i biologiczne metody zwalczania

Ponieważ ten biały motyl potrafi zniszczyć uprawy, czasem konieczne jest stosowanie środków ochrony roślin. Preparaty chemiczne stosuje się zwykle, kiedy przegląd roślin w uprawie wskaże na przekroczenie pewnej liczby osobników. Progiem zagrożenia upraw jest wystąpienie 10 gąsienic na dziesięciu kolejnych roślinach lub 4 złoża jaj.

Zwalczania nie stosuje się, jeśli próg nie zostanie przekroczony. Wykonując chemiczne opryski należy stosować preparaty, które dopuszczone są w danym roku do ochrony roślin. Wybierać należy tylko te środki, które są skuteczne na bielinki. Ważne jest, aby przestrzegać okresu karencji. Z

Zabiegi chemiczne wykonuje się rano lub wieczorem, kiedy pszczoły zakończą oblot. W uprawach ekologicznych stosować można jedynie niektóre z preparatów, zwykle te zawierające pożyteczne mikroorganizmy. Stosowanie środków zwalczających bielinka kapustnika, chroni rośliny przed innymi szkodnikami roślin kapustnych.

Bielinki mają swoich wrogów naturalnych. W Polsce jest to baryłkarz bieliniak, który w przydomowym ogrodzie może znaczenie ograniczyć liczebność motyli. Ta pożyteczna błonkówka zwabiana jest zapachem roślin. Larwy dobroczynnego owada rozwijają się w ciele larw bielinka, żywiąc się wnętrznościami szkodników.

W ogródkach działkowych, w niewielkich uprawach, do oprysków można wykorzystywać wyciągi z roślin. Wyciąg z liści pomidorów, krwawnika lub z wrotyczu skutecznie ogranicza liczebność gąsienic. Wyciągi można wykonać z suszonych lub ze świeżych roślin. Części zebranych ziół zalewa się wodą i pozostawia na jakiś czas. Następnie spryskuje się uprawy kapustnych, starając się dokładnie zwilżyć spodnią stronę liści oraz podłoże wokół roślin. Takie wywary mogą nie tylko chronić roślinę przed owadami, ale również ją wzmacniać.

Ciekawostki na temat bielinków

Te białe motyle należą do najgroźniejszych szkodników roślin kapustnych. Warto też zaznaczyć, że zaliczają się do interesujących przedstawicieli motyli dziennych. Bielinki potrafią latać na bardzo długich dystansach. W przypadku masowego pojawu ograniczają swoją liczebność i migrują. Czasem można spotkać wielkie chmary motyli przelatujących tuż nad ziemią w poszukiwaniu nowego miejsca żerowania i zamieszkania.

Larwy żerując na roślinach kapustnych, stają się niesmaczne, dlatego nie są przysmakiem ptaków, ani gryzoni. Sporadycznie na liściach występują nietypowe larwy. Nie zmieniają się one w poczwarkę, ale wyglądają jak kokon. Świadczy to o tym, że gąsienica została porażona przez pasożytniczą błonkówkę.

Bielinek kapustnik na białym kwiatku
https://pixabay.com

Inne gatunki bielinków spotykane na roślinach

W uprawie roślin kapustnych można natknąć się na inne gatunki z rodziny bielinkowatych. Jednym z nich jest wspomniany wyżej bielinek rzepnik. Rzadziej spotykany w uprawach roślin jest bielinek bytomkowiec. Motyl ten posiada na skrzydłach charakterystyczne ciemne smugi. Plamy na spodniej stronie drugiej pary skrzydeł są domeną bielinka rukiewnika. Osobnik ten występuje na terenach ruderalnych.

Rozwój oraz zachowanie różnych gatunków bielinków jest bardzo podobny. Zwykle występują 2 lub 3 pokolenia w ciągu roku i zimują poczwarki owadów. Metody zapobiegania i zwalczania bielinka kapustnika są również skuteczne w przypadku pozostałych gatunków motyli.

admindo

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.