Borówkę amerykańską (zwaną też potocznie borówką wysoką) zaczęto uprawiać ponad 100 lat temu w Stanach Zjednoczonych. Roślina ta bardzo szybko zyskała popularność, dzięki swoim owocom. Do Polski dotarła kilkadziesiąt lat temu. Nasz klimat jej sprzyja, stąd też coraz większa jej popularność.
Pochodzenie i charakterystyka borówki amerykańskiej
Owoce borówek to niewielkie, ciemnoniebieskie lub granatowe, lekko spłaszczone jagody. Są soczyste, przeważnie bardzo słodkie i smaczne. Zbieramy je, aby przeznaczyć do bezpośredniego spożycia, a także na przetwory (dżemy, powidła, soki) i do mrożenia. Ich zaletą jest to, że dobrze znoszą przechowywanie i transport. Aktualnie Polska jest jednym z największych producentów borówki amerykańskiej. Chcemy ją spożywać nie tylko w lecie, ale też w innych porach roku. Stąd też wzrost liczby producentów mrożonek z wykorzystaniem borówek. Dzięki temu możemy je jeść cały rok. Najczęściej wykorzystujemy je do ciast i deserów. Borówka amerykańska jest ceniona nie tylko za wspaniały smak, ale przede wszystkim za swoje wartości odżywcze, które są niezwykle korzystne dla zdrowia.
Borówka amerykańska — właściwości
Owoce borówki amerykańskiej, oprócz swojego smaku, mają też sporo właściwości odżywczych i zdrowotnych. Wspomagają pracę jelit i obniżają poziom tak zwanego “złego” cholesterolu. Ponadto, mają korzystny wpływ na przemiany hormonalne, które dokonują się w naszych organizmach.
Borówki słyną też ze swoich udowodnionych naukowo właściwości przeciwnowotworowych. Co ważne, nie są one kaloryczne. W 100 gramach owoców borówki amerykańskiej jest tylko 57 kcal. Spożywanie borówek dla zdrowia nie stwarza ryzyka przybrania na wadze. Owoce borówek są zalecane osobom z cukrzycą, ponieważ ich indeks glikemiczny wynosi tylko 55. Borówka nie tylko uchroni nas przed różnymi chorobami. Spożywając jej owoce, skorzystamy z jej prozdrowotnych właściwości. Wszystko dzięki dużej zawartości witamin i minerałów (witamina C, tiamina, witaminy B6, A, E, K, ryboflawina, niacyna oraz kwas foliowy). Owoce borówek mają też wysoką zawartość potasu, fosforu, sodu, żelaza, wapnia, magnezu, selenu oraz cynku.
Minusem dla osób, które chcą i lubią jeść borówki jest ich cena. Mimo, że jako kraj jesteśmy jednym z największych producentów (produkujemy rocznie około 30-40 tysięcy ton tych owoców), to około 85% polskich borówek jest przeznaczonych na eksport. Z tego właśnie powodu wiele osób decyduje się na samodzielną uprawę borówki amerykańskiej w swoim ogrodzie.
Borówka amerykańska uprawa i wymagania glebowe
Jeśli chodzi o borówka amerykańska uprawa to krzewy borówki amerykańskiej najlepiej czują się na glebach kwaśnych. Ich pH powinno wynosić od 3,8 do 4,8. Ważna jest również zawartość próchnicy w glebie. Najlepiej, żeby była wysoka. Odpowiednie warunki dla uprawy borówki istnieją w sytuacji, gdy zawartość części organicznych w glebie stanowi powyżej 7%. Ponadto, należy zadbać o utrzymanie odpowiedniego poziomu wody gruntowej, czyli mniej więcej na wysokości 35-60 cm. Ważne, aby utrzymać go przez cały okres wegetacji. W przypadku gdy ulegnie on obniżeniu, istotne będzie regularne podlewanie krzewów naszej borówki amerykańskiej.
Pamiętajmy, że borówka amerykańska najlepiej czuje się w słońcu. Ważne zatem, aby zapewnić jej ciepłe i zaciszne stanowisko. Dobrze będzie się czuła wśród lasów sosnowych, na działkach leśnych oraz podleśnych. Takie warunki będą jej sprzyjać ze względu na piaszczyste, próchnicze i kwaśnie podłoże. Jeżeli nasza gleba nie spełnia odpowiednich warunków pod uprawę borówki wysokiej, możemy jej pomóc, stosując kwaśny torf, siarkę lub trociny pozyskane z roślin iglastych. Przygotowany wcześniej torf ogrodniczy mieszamy z glebą w stosunku 1 do 1, do głębokości 30 cm.
Następnym krokiem będzie wyłożenie trocin wokół posadzonych przez nas wcześniej roślin. W przypadku zakwaszania za pomocą siarki, musimy zacząć zakwaszanie gleby już rok przed sadzeniem krzewów. Równomiernie rozsianą na powierzchni gleby siarkę mieszka się z górną warstwą gleby. Ilość wysiewanej siarki musi być odpowiednia od ph naszej gleby i jej urodzajności. Mniej siarki wymagać będzie gleba piaszczysta, natomiast zdecydowanie więcej potrzebować będzie gleba cięższa lub organiczna.
Zakwaszanie gleby po posadzeniu
Jeżeli nasze krzewy są już posadzone i dopiero wtedy zorientujemy się, że gleba nie ma odpowiedniego poziomu zakwaszenia, to będziemy musieli tego dokonać w kilku terminach. Jednorazowe zakwaszenie wpłynęłoby bardzo negatywnie na nasze krzewy. Dokonujmy tego w kilku terminach, przeznaczając do każdego zakwaszenia małe ilości siarki (około 0,5-1,0 kg siarki na 100m² gleby) lub silnie zakwaszający nawóz z siarczanu amonu. Na rynku do kupienia dostępne są też specjalne nawozy do borówek, które mają na celu zakwaszenie gleby.
Borówka amerykańska – sadzenie
Zaleca się sadzenie krzewów dwuletnich, które mają już na tym etapie dobrze rozwinięty system korzeniowy. Dzięki temu bardzo dobrze przyjmują się na nowym podłożu i już w kolejnym sezonie zaczynają wypuszczać owoce. Jeśli zdecydujemy się na krzewy jednoroczne, to będziemy musieli bardziej o nie dbać i owoców doczekamy się dopiero po dwóch latach.
Istotna jest odległość pomiędzy poszczególnymi roślinami borówki amerykańskiej. Bardzo dużo zależy od siły wzrostu krzewów oraz rodzaju gleby, na której zostały posadzone. Aktualnie, najczęściej na plantacjach borówki wysokiej sadzenie odbywa się w rozstawie 3 metry pomiędzy kolejnymi rzędami, natomiast w rzędzie rośliny są umiejscawiane co 1,2 metra, maksymalnie co 2 metry. Dzięki przyjęciu takiego systemu sadzenia, możliwa będzie szybka uprawa i wygodne zbieranie późniejszych owoców. W przypadku uprawy amatorskiej we własnym ogrodzie wygląda to trochę inaczej. Odstępy między rzędami borówek posadzonymi na naszej prywatnej działce oscylować wynosić będą 2,5 metra i 1 metr w rzędzie. Rzędy naszych krzewów powinny biec w kierunku północ-południe w celu dobrego nasłonecznienia.
Sadzenie krzewów borówki amerykańskiej odbywa się wiosną lub jesienią. Najbardziej popularne jest jednak sadzenie borówki wiosną. W przypadku gdy posadzimy je jesienią, istnieje ryzyko, że narazimy nasze rośliny na przemarznięcie. Wszystko zależy od tego, jaka temperatura będzie panowała jesienią. Nie da się tego przewidzieć i dlatego sadzenie krzewów borówki jesienią jest ryzykowne. Ponadto, posadzone jesienią krzewy borówki amerykańskiej należy zabezpieczyć, aby zabiec ich zamarznięciu. Posadzenie ich wiosną rodzi natomiast konieczność podlewania krzewów, jeśli trafi nam się słoneczna i mało deszczowa wiosna.
Obojętne, jaką porę roku wybierzemy, zaleca się sadzić borówki mniej więcej o 5 cm głębiej niż rosły one w szkółce. Po posadzeniu należy nasze krzewy obficie podlać.
Borówka amerykańska uprawa i przycinanie
Cięcie jest najważniejszym i podstawowym zabiegiem podczas pielęgnacji borówki amerykańskiej. Jeżeli nie dokonamy żadnego cięcia, to krzewy spowolnią swoje przyrosty i będą rodzić zdecydowanie mniejszą ilość pąków kwiatowych. W takiej sytuacje nasze owoce drobnieją i tym samym plon jest dużo mniejszy.
Najlepsze owocowanie będzie miało miejsce wtedy, gdy na naszej roślinie będą pędy 2-3 letnie lub maksymalnie 4-letnie. Podczas pierwszych 3 lat po posadzeniu krzewów borówki amerykańskiej, cięcie wystarczy ograniczyć do usuwania pędów słabych i chorych. Natomiast bardziej intensywne ciecie wykonuje się po czterech latach od posadzenia borówki.
Usuwa się wtedy najstarsze pędy. Dla prawidłowego funkcjonowanie krzewu powinniśmy zostawić na nim około 6-8 pędów głównych. Należy usuwać też pędy zasychające, chore i uszkodzone. Nie możemy też dopuszczać do zagęszczania środka krzewu. Najlepiej, aby takiego cięcia dokonywać, zanim nadejdzie wiosna lub wczesną wiosną. Ważne, aby zdążyć przed rozpoczęciem wegetacji. Korzystne może być też cięcie zaraz po dokonaniu zbiorów, czyli w lecie. Należy jednak pamiętać, aby zrobić to, gdy będzie sucho i słonecznie.
Borówka amerykańska uprawa- o czym jeszcze pamietać?
Po 10-15 latach uprawy należy wykonać bardziej radykalne cięcie. Krzewy będą już wtedy nadmiernie zagęszczone i z tego powodu plon znacznie znacząco spadać. Tego rodzaju cięcie wykonujemy na przedwiośniu poprzez wycięcie wszystkich pędów tuż przy ziemi. Już wiosną wyrosną nam nowe pędy, ale pozostawimy tylko kilka najmocniejszych.
Pielęgnacja borówki amerykańskiej opierać się będzie też na regularnym podlewaniu krzewów. Należy podlewać glebę, nie krzewy. Ważne też, aby dokonywać ściółkowania gleby za pomocą rozdrobnionej i lekko przekompostowanej kory sosnowej. Taki rodzaj ściółki pomoże nam utrzymać wilgotną glebę, a przy okazji ograniczy wyrastanie chwastów. Jeżeli wokół naszych krzewów borówkowych zaczną pojawiać się chwasty, należy je regularnie pielić.
Owocowanie i zbiory
Wielkość i kształt naszych jagód zależeć będzie od odmiany. Przeważnie średnica naszych owoców wahać się będzie od 1,5 do 2,5 cm średnicy. Borówki zbiera się w okresie ich owocowanie co 5-7 dni. Zbieramy tylko dojrzałe jagody, pamiętając, aby nie robić tego wcześniej niż 5-6 dni po osiągnięciu przez nie ciemnoniebieskiej lub granatowej barwy. W zależności od odmiany, owocowanie i zbiory będą trwać kilka tygodni.
Podsumowanie borówka amerykańska uprawa
Owoce borówki amerykańskiej są niezwykle bogate w kwasy, sole mineralne, witaminy (A, C i E), a ponadto zawierają liczne antyoksydanty i błonnik. Systematyczne spożywanie borówek pomoże znacznie wzmocnić odporność, zmniejszyć ryzyko raka i opóźnić procesy starzenia się skóry. Wpływa nie tylko na nasze zdrowie fizyczne, ale też psychiczne. Pozytywnie wpływa na pamięć i poprawia działanie naszego mózgu. Wpływa korzystnie na refleks. Borówki mają mało kalorii i niski indeks glikemiczny, więc możemy je spożywać bez ograniczeń.
