Cebula siedmiolatka (Allium fistulosum) jest rośliną wieloletnią. Uprawiana jest głównie dla pozyskania soczystego szczypioru. Częścią, którą się spożywa, są ciemnozielone liście. Można je zbierać już od połowy marca. Mają charakterystyczny, nieco ostry i jednocześnie łagodny smak.

Wyróżniają się tym, że są wyjątkowo bogate w witaminę C. Zawierają aż 15 razy więcej tej witaminy niż zwykła cebula. Siedmiolatka najlepiej smakuje na wiosnę. Smaczny i aromatyczny szczypior można zrywać i spożywać aż do pierwszego mrozu. Cebula szczypiorowa jest powszechnie spotykana w Polsce. Jej nasiona są łatwo dostępne, a uprawa popularna.

Co warto wiedzieć o cebuli siedmiolatce?

O pochodzeniu siedmiolatki wiadomo niewiele. Przypuszcza się, że jej ojczyzną są Chiny. Wynika to z faktu, że aż do dziś siedmiolatka jest podstawowym warzywem w typowe chińskiej kuchni. Możną ją też spotkać na talerzu: Japończyka, czy Koreańczyka. W tamtejszych rejonach siedmiolatka jest chętniej spożywana niż zwykła cebula. Pełne aromatu liście są też nieodłącznym składnikiem diety makrobiotycznej. To dieta oczyszczająca. Zalecana tym, którzy chcą pozbyć się z organizmu szkodliwych toksyn.

Jak cebula szczypiorowa przywędrowała do Polski ?

Do Europy, a więc i do Polski, siedmiolatka na dobre trafiła już w czasach średniowiecza. Siedmiolatka, czyli roślina nadzwyczajnie plenna. Z paru kępek siedmiolatki można naciąć tyle zieleniny, że wystarczy na potrzeby całej rodziny.

Siedmiolatka nazywana jest też czosnkiem dętym. I nie bez przyczyny. Łączą ją z czosnkiem bliskie więzy pokrewieństwa, podobnie zresztą jak z szalotką, szczypiorkiem i porem. Na jednym miejscu może rosnąć przez wiele lat, nawet 7. Zaleca się ją jednak co 4 – 5 lat przesadzać na nowe miejsce. Podobno wpływa to korzystnie na jej zdrowotność i plenność. Jako roślina wybitnie żarłoczna silnie wyczerpuje glebę i wyjaławia ją. Przez to z czasem traci wigor i z lekka marnieje. Jeśli zostanie przesadzona to będzie rosła duża, silna i obfita.

Wymagania uprawowe siedmiolatki

Siedmiolatka w uprawie nie sprawia żadnych kłopotów. Pod tym względem przypomina szczypiorek, z tą różnicą, że wykazuje większe zapotrzebowanie na wodę. Najlepiej rośnie na glebie żyznej, przepuszczalnej i niezachwaszczonej. Zalecane jest pH 6,5 – 7,5. Nie znaczy to, że nie urośnie na glebie słabszej. Na słabszej glebie plony będą mniej obfite.

Siedmiolatka lubi słońce. W miejscach nasłonecznionych rozrasta się w okazałe silnie ukorzenione kępy, z grubym ciemnozielonym szczypiorem. Poradzi sobie też w lekkim półcieniu. Roślina jest całkowicie mrozoodporna i nie wymaga okrywania na zimę, nawet w najchłodniejszych rejonach kraju. Na wiosnę rusza z impetem. Pojawia się bardzo wcześnie, bo już przy kilku stopniach powyżej zera. Gdy szczypior osiągnie wysokość ok. 20 cm, można go już ciąć.

Siedmiolatka jest pierwszą nowalijką zbieraną z gruntu. W czasie przednówkowej bryndzy każdy jej listek smakuje wybornie. Kwiaty można zrywać bez szkody dla rośliny, a z korzyścią dla jakości liścia. Okrągłe kwiatostany są jadalne. Podobnie jak zgrubienia w dolnej części łodygi. Można ich też używać do dekoracji talerza.

Cebula siedmiolatka — siew i sadzenie

Siedmiolatkę rozmnaża się na 3 sposoby. Można to zrobić przez siew nasion bezpośrednio do gruntu. Możną ją rozmnażać z  rozsady. Dopuszczalne jest też rozmnażanie wegetatywne poprzez podział starszych egzemplarzy.

Siew do gruntu

Najkorzystniejszym terminem do siewu są marzec i kwiecień oraz lipiec i sierpień. Nasiona sieje się w rzędy oddalone od siebie co 30 cm. Po wschodach rośliny przerywa się w rzędach co 15 cm. Nasiona wschodzą od 14 do 20 dni. Zalecana głębokość siewu wynosi 1 – 2 cm.

Siew w chłodnym inspekcie lub na rozsadniku

Cebulę siedmiolatkę można rozmnażać przez siew w kwietniu do chłodnego inspektu lub siew na rozsadniku. Rozsadę wysadza się na miejsce stałe w czerwcu. Należy ją wsadzić w rzędy odległe co 30 cm. Sadzi się po 3 rośliny w jednym miejscu.

Podział kęp

Siedmiolatka rozrasta się bardzo szybko i intensywnie. Tworzy zbiór przylegających do siebie cebulek, które posadzone osobno dają początek nowej kępie. Stare kępy dzieli się szpadlem lub nożem, po czym skraca korzenie i sadzi na nowo. Najlepiej robić to na wiosnę lub na jesieni.

Siedmiolatka – zabiegi pielęgnacyjne

Cebula siedmiolatka silnie się zachwaszcza, a do tego nie wolno dopuścić. Chwasty należy usuwać na bieżąco, glebę regularnie spulchniać, a w czasie przeciągającej się suszy nawadniać grządkę.

Jeżeli szczypior jest cięty często, siedmiolatka wymaga nawożenia. W tym celu najlepiej jest zastosować kompost, którym ściółkuje się glebę między kępami. Kompostu nie należy żałować, bo w odróżnieniu od innych nawozów, można go stosować bez żadnych ograniczeń. Siedmiolatka dobrze reaguje na dojrzały nawóz organiczny i zawsze odwdzięcza się zdrowym mocnym wzrostem. Można też stosować nawozy mineralne jak dla cebuli. Kwitnienie źle wpływa na smak szczypioru. Dlatego częstą praktyką jest usuwanie kwiatostanów.

Odmiany

W Polsce siedmiolatka dostępna jest w kilku odmianach. Uprawa cebuli jest stosunkowo popularna. Warto zauważyć, że są takie, których zgrubienia wybarwiają się na czerwono. W połączeniu z ciemną zielenią szczypioru tworzy to ciekawy kontrast. Stanowi element dekoracyjny na talerzu.

Cena za opakowanie zależy od odmiany i sklepu. Najczęściej waha się w granicach od 2 do kilku złotych. Taką cenę trzebą zapłacić za małe opakowanie od 1 do 3 gramów.

Wszystkie odmiany są odporne na niskie temperatury. Są też bardzo plenne. Gruby i soczysty szczypior jest smaczny, wyjątkowo aromatyczny i zdumiewająco łagodny dla podniebienia. Poniżej lista odmian, które są dostępne w polskich sklepach: Bajkal, Entita, Afrodyta. Można kupić również odmiany: Flamenco, Kroll, Sprintesa. Dostępne są także: Wita, Red Toga, Winter Nest.

Siedmiolatka — wartość odżywcza

Warto przypomnieć, że cała roślina włącznie ze zgrubieniami i kwiatami, jest jadalna. Tak naprawdę jednak uprawia się ją dla zdrowego i smacznego szczypioru. Liście siedmiolatki są wyjątkowo bogate w witaminę K i witaminę C. Zawierają też szereg witamin z grupy B, w tym B1, B2, B3, B5, B6, B9. Mają też niedużą ilość karotenu i witaminy E. Są również bogate w luteinę i zeaksantynę. Szczypior jest też nie najgorszym źródłem potasu, wapnia, żelaza, cynku i miedzi. To także źródło flawonoidów kwercetyny i kemferolu.

Siedmiolatka — korzyści dla zdrowia

Siedmiolatka jest rośliną niskokaloryczną. Jest też źródłem zdrowego błonnika. Jest zalecana osobom z nadwagą i otyłością i tym, którzy zwyczajnie dbają o linię. Siedmiolatka jest źródłem witaminy K. Jej niedobór powoduje częste krwawienie z nosa, dziąseł oraz skłonność do siniaków. Spożywanie siedmiolatki może pomóc w walce z niedoborem i skłonnościami do krwawień.

Ma ona korzystny wpływ na pracę układu odpornościowego. Cebula szczypiorowa obniża ryzyko zachorowania na raka. Wspomaga też układ sercowo-naczyniowy. Jej regularne spożywanie pomaga przy anemii. Siedmiolatka działa korzystnie na narząd wzroku. Ze względu na zawartość kwasu foliowego spożywanie jej zaleca się kobietom planującym ciążę.

Kto nie powinien spożywać siedmiolatki?

Szczególną ostrożność powinni zachować wszyscy ci, które przyjmują leki przeciwzakrzepowe. Witamina K, której w siedmiolatce jest mnóstwo, podnosi krzepliwość krwi. Jej spożycie przez pacjentów na lekach przeciwzakrzepowych powinno być ograniczone. W razie wątpliwości zawsze najlepiej zwrócić się do lekarza prowadzącego.

Kuchnia z siedmiolatką jest pełna wiosennego wigoru, smaczna i bardzo zdrowa!

W Polsce siedmiolatkę najczęściej spożywa się  w surowej postaci, na świeżo. W takiej wersji cebula szczypiorowa pewnością najzdrowsza. We Włoszech i Grecji chętnie podają ją z grilla. W  takiej postaci jest pyszna. Siedmiolatkę można spożywać na surowo, można też ją gotować, grillować, smażyć, zapiekać i suszyć. Jeżeli ktoś jest szczęściarzem i posiada zamrażarkę, to może ją też sobie zamrozić. Zamrożoną cebulkę można podjadać aż do nowego sezonu.

Cebula siedmiolatka w kuchni

W kuchni używa się nie tylko szczypioru, ale i całej rośliny. Drobne zgrubienie, czyli wydłużona cebulka jest ostrzejsza w smaku. Z pewnością zadowoli podniebienie poszukujące silniejszych wrażeń kulinarnych. Całą siedmiolatkę, razem z cebulką, dodaje się do sałatek, sosów, twarożku, jajecznicy, omletów i zup.

Poniżej zostaną przedstawione przepisy. Sposoby wykorzystania siedmiolatki w kuchni. Warto pamiętać, że można ją po prostu dodać do kanapki albo posypać nią dowolne danie. Im więcej jemy zdrowych warzyw, tym lepsza jest kondycja naszego organizmu.

Naleśniki z serem i cebulą siedmiolatką

Do przygotowania naleśników potrzebne będą: 4 jajka i  2 łodygi cebuli siedmiolatki. Przyda się także natka pietruszki, koperek, sól, pieprz i masło oraz oliwa z oliwek i ser biały.

Jajka trzeba wymieszać z cebulą, pietruszką, koperkiem, solą i pieprzem. Patelnie należy cienko wysmarować tłuszczem. Na rozgrzanym tłuszczu należy smażyć małe placuszki z przygotowanej masy. Na każdy placek należy nałożyć trochę białego sera doprawionego solą i pieprzem. Placek można zwinąć jak naleśnika. To zdrowe i pyszne śniadanie. Z pewnością cała rodzina będzie mogła cieszyć się jego smakiem.

Zielony sos z siedmiolatką

Do przygotowania sosu potrzebne będą: rzeżucha, szpinak, pietruszka, koperek, estragon, lubczyk, seler i melisa. Niezbędna jest też cała cebula siedmiolatka. Potrzebne będzie jajko ugotowane na twardo, śmietana albo jogurt. Można użyć też majonezu i musztardy.

Całość należy doprawić cukrem, pieprzem, cytryną i ziołami. Zioła trzeba rozdrobnić i zmiksować na zielony krem. Można je też bardzo drobno posiekać i rozgnieść. Następnie dokładnie wymieszać z pozostałymi składnikami. Sos należy podawać do jaj na twardo. Można go też podawać do gotowanego mięsa i gotowanej lub smażonej ryby.

Dobrze smakuje również jako uzupełnienie różnych sałatek. Jogurt i cebula siedmiolatka to doskonałe połączenie. Z pewnością można znaleźć swoje własne przyprawy i stworzyć idealny sos na bazie tych składników.