Która choroba agrestu jest uporczywa i jak ją zwalczać?

Agrest (porzeczka agrest Ribes uva-crispa L.) jest wieloletnim krzewem owocowym. Winorośl północy, bo tak też zwyczajowo określa się agrest, wymaga odpowiedniej pielęgnacji, przycinania oraz odchwaszczania.

Krzew agrestu wymaga należytego nawadniania zwłaszcza w kwietniu, kiedy zaczyna wegetację, a także w trakcie owocowania. Agrest najlepiej zasadzać jesienią, a po dwóch, trzech latach możemy spodziewać się owocowania krzewu. Warto odpowiednio przygotować glebę pod sadzonki. Zalecane są nawozy z naturalnego obornika oraz nawozy potasowe.

Choroby agrestu i ich zwalczanie

W trakcie uprawy należy szczególną uwagę przywiązywać do liści i owoców. To one w głównej mierze są narażone na choroby agrestu i porażenia. Choroba agrestu wywołana jest grzybami i wirusami. Zbyt późna reakcja na stany porażenia może doprowadzić do znacznego obniżenia plonów. Przy zaawansowanych chorobach zmusza ogrodników do usunięcia krzewów.

Pierwszymi oznakami choroby agrestu są wszelkiego rodzaju plamki na liściach i owocach, oraz zmiana koloru liści. Już na tym etapie należy zdiagnozować porażenie agrestu i zastosować metody, które pomogą zwalczyć chorobę. Zbyt późne wdrożenie działań zapobiegawczych najczęściej doprowadza do rozprzestrzeniania się porażenia na inne krzewy plantacji.

Do najczęściej spotykanych chorób agrestu zaliczamy:

  • Rdzę wejmutkowo-porzeczkową,
  • Amerykańskiego mączniaka agrestu,
  • Europejskiego mączniaka agrestu,
  • Antraknozę liści agrestu porzeczki,
  • Czarną plamistość agrestu, Szarą pleść,
  • czy Staśmienie nerwów agrestu.

Rdza wejmutkowo-porzeczkowa

Ta choroba agrestu wywołana jest grzybem Cronartium ribicola, który atakuje sosnę wejmutkę. Zimuje w pędach sosny i z nich przenosi się na krzewy porzeczki czy agrestu. Rdza wejmutkowo-porzeczkowa pojawia się od czerwca. Na chorych liściach widoczne są żółte, a z czasem żółtobrązowe i brunatne plamy. Spodnia strona liścia pokrywa się żółtobrązowym lub czarny pyłkiem z zarodników grzyba. W trakcie rozwoju porażenia plamki przenoszą się na owoce i pędy.

Pierwszą podstawową zasadą w uprawie agrestu jest  unikanie bliskiego kontaktu z sosnami wspomnianymi powyżej. W sąsiedztwie agrestu warto zasadzić bylicę piołunu. W przypadku pojawienia się choroby zaleca się opryskiwać krzaki preparatami z piołunem lub skrzypem polnym. Nawozy takie można przygotować samemu.

Można też użyć środków grzybobójczych fungicydów tj. Dithane Neo Tec 75 WG, Polyram 75 WG, Score 250 EC, Miedzian 50 WP. Opryski najczęściej stosuje się przed kwitnieniem, po kwitnieniu w połowie czerwca i w razie konieczności do zbioru owoców.

Amerykański mączniak agrestu

Amerykański mączniak to choroba agrestu wywołana przez grzyb Sphaerotheca mors-uvae. W trakcie jej rozwoju pędy, liście i owoce pokrywają się białym, później brunatnym nalotem. Choroba pojawia się wiosną na pędach. W trakcie jej rozwoju w okolicach czerwca plamy widnieją już na liściach i owocach. Porażenie to spowalnia wzrost krzewów, pędy zamierają, a owoce nie nadają się do spożycia.

Aby uniknąć powyższej choroby agrestu, bardzo ważna jest profilaktyka.  Odległość między krzakami  powinna wynosić od 1m do 1,5m w zależności od gatunku. Pędy wymagają systematycznego przycinania, a chore, jak i opadłe zarażone liście należy jak najszybciej usuwać. Agrest najlepiej rozwija się w nasłonecznionych, przewiewnych terenach, gdzie wilgotność powietrza nie jest duża. Przy kupnie sadzonek należy unikać tych, które w szczególny sposób są narażone za choroby mączniaka tj. Biały, Czerwony czy Rzeszowski Triumf,  Lady Delamere. Polecane są bardziej odporne odmiany takie jak Pax, Invicta, czy Kamieniar.

Aby zapobiec chorobie, opryski fungicydami należy zacząć wiosną przed kwitnieniem, po kwitnieniu i po zbirach. Warto przygotować naturalny oprysk ze skrzypu polnego oraz nawozy z pokrzywy.

Europejski mączniak agrestu

Grzyb Microsphaera grossulariae rozwija się głównie w trakcie suchych i ciepłych okresów letnich. Europejski mączniak agrestu występuje w niewielkim nasileniu. Ta odmiana choroby agrestu występuje głównie w zachodniej Polsce, w uprawach gęstych i słabo nasłonecznionych. Charakterystyczne dla rozwoju tej choroby agrestu jest pojawienie się mącznego, białego nalotu na liściach i jeszcze zielonych pędach.

W trakcie rozwoju choroby agrestu nalot przenosi się także na pędy i owoce. Przy zaawansowanym rozwoju choroby owoce nie nadają się do spożycia. Do zarażenia krzewów dochodzi z zainfekowanych części roślin z poprzednich sezonów.  Systematyczne usuwanie opadłych liści, pomaga zapobiec rozwojowi choroby agrestu.

W leczeniu porażenia stosuje się fungicydy używane do zwalczania amerykańskiego mącznika agrestu.

Antraknoza (opadzina) liści porzeczki agrestu

Należy do najczęściej spotykanych chorób agrestu. Objawem choroby jest pojawienie się na liściach ciemnobrązowych plam o średnicy 1 do 2 mm. W trakcie rozwoju porażenia plamy przechodzą również na owoce i niezdrewniałe pędy. Stan chorobowy wywołuje grzyb Drepanopeziza ribis.

Zazwyczaj do zakażenia rośliny dochodzi z rozwoju grzyba, który rozwija się w opadłych liściach z poprzednich sezonów wegetacji. Już wczesną wiosną z takiego podłoża na krzewy agrestu mogą przenosić się zarodki chorobowe. W tym przypadku również najważniejsza jest profilaktyka w uprawie. Chore liście na krzakach oraz te opadłe powinno się systematycznie usuwać. Nawozy z azotem stosowane w nadmiernej ilości, zbyt duża gęstość pomiędzy krzakami oraz wysoka wilgotność wpływają na rozwój porażenia.

Przy pojawieniu się tej choroby agrestu polecane są opryski i nawozy naturalne wykonane z czosnku.

Czarna plamistość agrestu

W tym przypadku również jest to choroba o podłożu grzybowym. Grzyb Alternaria alternata Fr. najlepiej rozwija się w wysokiej temperaturze oraz dużej wilgotności powietrza. Porażenie pojawia się na skórkach owoców w postaci czarnym plam, najczęściej tuż przed zbiorami.

Przy zwalczaniu choroby agrestu pamiętać trzeba o usuwaniu starych opadłych liści i owoców. Są one miejscem dla zimowania patogenu. Warto też przygotować nawozy ze skrzypu polnego lub pokrzywy zwyczajnej (gnojówki).

Szara pleśń

Czynnikiem sprawczym porażenia winorośli jest Grzyb Botryotinia fuckeliana. Opisywana choroba agrestu może porażać całą nadziemną część krzewu, głównie kwiaty, młode zielone pędy.  Z czasem rozwoju choroba przechodzi również  na liście i owoce. Zainfekowane kwiaty brązowieją i zasychają. Na liściach i młodych pędach pojawiają się małe brązowe plamy, które z czasem zajmują coraz większą powierzchnię. Owoce z zainfekowanych krzaków mają tendencję do gnicia już na krzakach przed zbiorami.

W walce z pleśnią ważne jest, aby krzewy znajdowały się w miejscach nasłonecznionych i przewiewnych. Należy również unikać zbytniego nawożenia azotem. Krzewy warto systematycznie i regularnie sprawdzać, odpowiednio przecinać pędy, likwidować części roślin z widocznymi oznakami chorobowymi. W żadnym wypadku nie należy pozostawiać opadłych liści na czas zimowy.

Staśmienie nerwów agrestu

Chorobę wywołuje wirus Gooseberry vein banding virus. Nerwy liści zainfekowanej rośliny na wiosnę w trakcie kwitnienia ulegają chlorozie. Chloroza jest zakłóceniem procesu fotosyntezy i wytwarzania chlorofilu. Objawia się żółknięciem liści.

Najczęściej zakłócenie to jest wywołane złym nawożeniem. Wówczas podłoże ma nieprawidłowy odczyn pH oraz posiada nieodpowiednią ilość  żelaza, magnezu, azotu bądź potasu. Do porażenia chorobą staśmienia nerwów agrestu dochodzi również wiosną przy niższych temperaturach, w uprawach sąsiadujących z chorymi krzewami. Skutecznie należy także zwalczać mszyce, których obecność sprzyja rozwojowi wirusa. Staśmienie nerwów zniekształca liście. Stają się one drobne, a owoce najczęściej nie nadają się do spożycia.

W walce z powyższą chorobą agrestu pomocna jest tylko profilaktyka i zabiegi ochronne. Na rynku nie znajdują się skuteczne opryski w walce z tym rodzajem porażenia. Najważniejsze, aby w trakcie wegetacji agrestu przeprowadzać wnikliwą analizę krzewów i wycinać te z objawami wirusa. W trakcie sadzenia ważna jest wnikliwa analiza sadzonek. Należy unikać sadzenia krzewów na potencjalnie zarażonym podłożu, gdzie były używane nawozy azotowe.

Szkodniki agrestu

choroby agrestu
Źródło: Pixabay.com

Oprócz chorób agrestu części nadziemnej krzewów równie groźne, zagrażające uprawom, są szkodniki agrestu. 

Przędziorek chmielowiec

na liściach pojawiają się jasne, żółte plamy. Z czasem liście brązowieją, usychają, a ich brzegi zawijają się do góry. Zaatakowane liście przedwcześnie opadają. Dolną część liścia pokrywa pajęczyna zrobiona przez Przędziorka. Szkodnik żeruje na dolnej części liścia i z czasem przenoszą się na inne krzewy plantacji. Tam też składa jaja. Szkodniki zwalcza się wczesną wiosną i po kwitnieniu przy użyciu środków przędziorkobójczych.

Przeziernik porzeczkowiec

Zaatakowane pędy więdną i usychają. Owocowanie jest słabsze. Przeziernik znajduje się wewnątrz jednorocznych pędów. W walce ze szkodnikami używa się odpowiednich środków chemicznych.

Mszyce agrestowe

Larwy mszyc wylęgają się z jaj na pąkach, później przenoszą się liście i wierzchołki pędów. Dojrzałe osobniki powodują zwijanie się liści, deformują pędy. Następuje wstrzymanie wzrostu rośliny. W celu  zatrzymania ekspansji mszyc należy systematycznie monitorować pędy. W przypadku pojawienia się szkodników używa się odpowiedniego środka owadobójczego.

Brzęczak agrestowiec

Larwy szkodników żyją na liściach agrestu. Zjadają je, pozostawiając same błony i nerwy liścia. W zaawansowanych stadiach dochodzi do gołożeru krzewów. Zaatakowane plantacje dają zdecydowanie mniej plonów o dużo gorszej jakości.

W celu zapobiegania rozprzestrzenianiu się Brzęczakom agrestowcom należy systematycznie od maja do czerwca przeglądać dolne strony liści. Jest o miejsce, gdzie szkodniki składają jaja. Zagrożone plantacje opryskuje się w początkowym stadium żerowania larw środkami o działaniu kontaktowym i wgłębnym.

Zwójka różóweczka

Larwy motyla zwójki żerują na liściach od kwitnienia i po kwieciu. Wygryzają liście i je rolują. Pryskanie należy rozpocząć w momencie pojawienia się gąsienic. Szkodniki szybko przenoszą się na inne krzewy uprawy, dlatego należy reagować bardzo szybko.

Chrabąszcz majowy

Główne szkody wywołują pędraki chrabąszcza znajdujące się w glebie, które podgryzają korzenie i szyjkę korzeniową. Krzaki zostają osłabione, więdną i zamierają. Dojrzałe chrabąszcze niszczą zawiązki owoców i liście. W celu profilaktyki należy obserwować glebę wokół osłabionych krzewów. Pędraki zwalcza się metodami mechanicznymi, fizycznymi oraz biologicznymi.

admindo

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.