Przywrotniki – odmiany, uprawa, wymagania, właściwości

Przywrotnik to roślina wieloletnia z rodziny różowatych. Popularna jest w Europie, gdzie wyróżnia się jej ponad 300 gatunków. Rośnie również na obszarze Kaukazu, na wyżynach Azji, w Ameryce Północnej i Południowej, w południowej Afryce i na poziomie równika. Ograniczona ilość gatunków rośnie w części wyżynnej Australii oraz Nowej Zelandii. Najprawdopodobniej dostały się tam w sposób przypadkowy i zaaklimatyzowały.

Gatunki przywrotnika

Pomimo różnorodności i wielości gatunków różnią się one między sobą nieznacznie, stanowiąc wyzwanie dla wszystkich miłośników tej rośliny. Kilka gatunków zawędrowało do ogrodów, gdzie traktuje się je jako roślinę ozdobną. Gatunki przywrotnika tak bardzo są do siebie podobne, że odmiany europejskie długo traktowano jako jeden gatunek, a mianowicie przywrotnik pospolity. W Polsce znanych jest co najmniej kilkadziesiąt gatunków.

Badania nad morfologią rośliny i jej wędrówką po świecie wykazały, że możemy wyróżnić dziś 4 podstawowe linie rozwoju:

przewrotnik euroazjatycki,
przewrotnik afrykański,
przewrotnik Aphanes – 20 gatunków z Europy, Azji, Ameryki Pł. i Pd.,
przewrotnik południowoamerykański.

Przywrotnik pospolity na łące i w ogrodzie

Przywrotnik pospolity jest byliną, którą w stanie naturalnym w Polsce spotyka się na łąkach, pastwiskach czy przydrożnych rowach. Rozmiary rośliny oscylują w przedziale 20-60cm wysokości. Przywrtotnik posiada płożące łodygi, omszałe i puste wewnątrz. Pokrywają je liście z charakterystycznymi kropelkami wody. Okres kwitnienia trwa od maja do września. Kwiaty przewrotnika są nieduże, żółtozielone, zebrane w wiechy. Owocem przewrotnika jest niełupka. Z uwagi na cechy lecznicze, z jakich ta roślina słynie, można ją zbierać zarówno z łąk jaki i uprawiać w ogrodzie.

Odmiany i uprawa przywrotnika — Źródło: Pixabay.com

Przywrotnik w ogrodzie nie posiada wygórowanych wymagań i radzi sobie w każdym punkcie ogrodu, pod warunkiem że dostarcza mu się właściwą ilość wilgoci. Doskonale czuje się zarówno w pełnym słońcu, jak i w miejscach ocienionych. Nie ma również specjalnych wymagań w stosunku do rodzaju gleby, podłoże powinno być po prostu żyzne i próchnicze, okazjonalnie tylko nawożone organicznie. Bez problemu przetrwa zimę bez dodatkowego okrycia i zabezpieczenia.

Przystępując do planowania ogrodu na wiosnę należy pamiętać, że nasiona przewrotnika wysiewa się bezpośrednio do gruntu, a po okresie kwitnienia warto go przyciąć, by pobudzić wzrost i przyrost kwiatów. Gdy lato jest wyjątkowo gorące przywrotnika należy podlewać.

Przywrotnik alpejski tłem dla ogrodowych roślin

Przywrotnik alpejski jest byliną charakteryzującą się ozdobnymi liśćmi, układającymi się w niskie i zwarte kępy, sięgające 20 cm wysokości. Żółtozielone i drobne liście tworzą puszyste kwiatostany zawsze wtedy, gdy ta bylina rośnie w większej i zwartej grupie. Kwitnienie tej odmiany utrzymuje się bardzo długo, od czerwca aż do lipca. Miłośnicy uprawy przewrotnika wykorzystują go w ogrodzie bardzo często, jak tzw. wypełniacz przestrzeni ogrodowej, tworzący jednocześnie tło dla innych bardziej wyrazistych roślin. Najkorzystniej prezentuje się w ogrodach o estetyce wiejskiego, naturalistycznego otoczenia, ale też w ogrodzie angielskim czy nowoczesnym, dobrze wygląda w każdym parku i na skalniakach.

Przywrotnik – właściwości

Przywrotnik zawiera mnóstwo prozdrowotnych substancji, dzięki czemu znany jest ze swoich właściwości:

przeciwzapalnych,
rozkurczowych,
moczopędnych.

Zapobiega również krwotokom i łagodzi podrażnienia układu pokarmowego, dobrze wpływa na pracę mięśni i wygląd skóry. Stosuje się go zarówno zewnętrznie jak i wewnętrznie, w postaci okładów, nasiadówek, płukanek, jako składnik kąpieli leczniczych. Do picia przygotowuje się z niego gorące napary, herbatki, soki oraz nalewki. Napar z przywrotnika stosuje się zawsze, gdy organizm domaga się lepszej przemiany materii, w jelitach występuje nadmierna fermentacja a żołądek wymaga równowagi wydzielania soków. Przywrotnik pobudza apetyt, dlatego warto podawać go w tej postaci osobom starszym. Roślina ta zalecana jest szczególnie kobietom do regulacji cyklu miesiączkowego, łagodzi bóle menstruacyjne i zmniejsza krwawienie. Łagodzi również objawy menopauzy.

Artykuł napisała:
Wanda Jaworska

Źródło: