Rododendrony, inaczej różaneczniki, to jedne z piękniejszych krzewów, które możemy spotkać w ogrodach. Rośliny należą do rodziny wrzosowatych i pochodzą z Azji. Rośliny o zimozielonych, ciemnych i skórzastych liściach nazywane są umownie różanecznikami, a te o liściach sezonowo zielonych i miękkich to azalie. Cechą charakterystyczną wszystkich roślin są piękne kwiaty, najczęściej w odcieniach czerwieni, fioletu, różu lub żółci. Płatki korony są nieregularne, nierówne, zebrane w baldachogrona. Podczas kwitnienia cała roślina pokrywa się uroczymi kwiatami. Rododendrony kwitną wczesną wiosną, a kwiaty na krzewach trzymają się parę tygodni. Zimozielone różaneczniki są dekoracyjne przez cały rok.
Wymagania uprawowe rododendronów
W stanie naturalnym rododendrony mogą być krzewami lub niskimi drzewami, dobrze czują się w środowisku, w którym jest spora wilgotność powietrza i gleba o odczynie kwaśnym. Nie są całkowicie odporne na mróz, nie tolerują też silnych wiatrów, dlatego miejsce w ogrodzie powinno być osłonięte. Po opadnięciu kwiatów należy ich pozostałości usunąć, dzięki temu gwarantujemy roślinie piękny wygląd w kolejnym roku.
Następnym, ważnym elementem uprawy azalii i różaneczników jest nawożenie roślin. Stosuje się nawozy zakwaszające, np. siarczan amonu. Dzięki temu podłoże ma właściwy odczyn potrzebny do wzrostu roślin. W przypadku zasadowego pH roślina więdnie i wygląda nieciekawie. Rododendrony należy chronić przed chorobami. Najgroźniejsze są fytoftoroza oraz mączniak. Odmiany rododendronów mają różną odporność na warunki klimatyczne, niektóre z nich trzeba osłaniać na zimę.
Podział odmian rododendronów
Odmian różaneczników i azalii jest bardzo dużo. Nie sposób wszystkich opisać, gdyż cały czas w licznych hodowlach powstają nowe odmiany. Poszczególne odmiany rododendronów wyróżnia:
- wielkość i kolor kwiatów,
- wielkość docelowa rośliny,
- pokrój rośliny,
- odporność na mróz,
- łatwość uprawy,
- termin kwitnienia.
Wyróżnia się umowny podział różaneczników i azalii, głównie pod względem wielkości kwiatów, wzrostu rośliny. Wśród licznych odmian rododendronów znajdziemy rośliny wielkokwiatowe oraz drobnokwiatowe, wysokie i niskie, które świetnie nadają się do mniejszych ogrodów. Poniżej przedstawiono 12 najładniejszych odmian rododendronów, z podziałem na rośliny karłowe, krzewy wielko- i drobnokwiatowe.
Rododendrony wielkokwiatowe – zachwycające odmiany

- ‘Americana’ – roślina bardzo szybkorosnąca, docelowa wielkość to 4 m. Wyróżnia się ciemnoczerwonymi kwiatami.
- ‘Nova Zembla’ – krzew o wielkich, czerwonych kwiatach.
- ‘Britannia’ – bardzo dobrze komponuje się na tle innych roślin z racji nietypowego dla gatunku koloru ulistnienia. Roślina ma jaśniejsze liście od pozostałych odmian. Ma niski i zwarty pokrój.
- ‘Humbolt’ – odmiana rododendronu o różowych kwiatach z ciemniejszym cętkowaniem.
- ‘Von Oheimb Woislowitz’ – ten krzew kwitnie później od pozostałych, co może znacznie przedłużyć dekoracyjność kompozycji azalii. Kwiaty są jasnoróżowe z wyraźnym żółtym rysunkiem.
Rododendrony drobnokwiatowe – nietypowe odmiany
- ‘Blue Tit’ – to mieszaniec międzygatunkowy, zachwyca oryginalnymi kwiatami w kolorze jasnoniebieskim.
- ‘Buchlovice’ – krzew świetnie nadaje się do niewielkich ogrodów oraz do kompozycji skalnych. Ta odmiana rododendronu zachwyca mnóstwem, niewielkich, fioletowych kwiatów.
- ‘Shamrock’ – również nieduży krzew, kwiaty są żółte, kwitnie obficie.
Rododendrony karłowe – odmiany rododendronów do niewielkich ogrodów
- ‘Staccato’ – duże, ciemnoróżowe kwiaty, bardzo wyraziste. Kwitnie początkiem wiosny.
- ‘Diamant Rosa’ – kwiaty są drobne, jasnoróżowe, roślina dorasta jedynie do 30 cm. Dzięki temu idealnie komponuje się na wrzosowiskach oraz w ogrodach skalnych.
- ‘Intrifast’ – niecodzienny kolor kwiatów sprawia, że roślina jest prawdziwym rarytasem wśród różaneczników. Kwiaty są ciemnofioletowe z purpurowymi pręcikami. Kwitnie wczesną wiosną.
- ‘Melina’ – niewielki krzew, nie dorasta nawet do 50 cm. Kwiaty są intensywnie różowe z czerwonym środkiem. Jesienią liście przebarwiają się na bordowo i odpadają.
Źródła:
M. Czekalski, Krzewy i drzewa liściaste, Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa 1995
E. i M. Chojnowscy, Azalie, Różaneczniki, Wrzosy i inne Wrzosowate, Multico, Warszawa 2003
Autor: Aleksandra
Ogrodnik z wykształcenia i z zamiłowania, miłośniczka kwiatów i owadów, w wolnym czasie zajmuje się swoim naturalistycznym ogrodem i pszczołami.