Aksamitka wzniesiona – pielęgnacja i uprawa

Kwiaty mają ozdabiać ogrody i działki, balkony oraz tarasy. Często wkładane są do wazonów, dawane w prezencie bądź stawiane na grobach bliskich. Jednak nie wszystkie rośliny mogą spełniać te funkcje jednocześnie. Dlatego należy pamiętać, że kwiat to nie tylko piękna ozdoba. Każda roślina hodowlana wymaga większego lub mniejszego nakładu pracy. O kwiaty trzeba dbać, odpowiednio je sadzić i pielęgnować. Czasami roślina może zachorować więc trzeba pomóc jej wrócić do zdrowia. Dlatego przed rozpoczęciem hodowli należy poznać historię i wymagania kwiatów. Dzięki temu znacznie łatwiej będzie je pielęgnować.

Pochodzenie aksamitek

Aksamitka jest rodzajem rośliny jednorocznej z rodziny astrowatych. Anglojęzyczny projekt, który ma na celu zindeksowanie wszystkich gatunków, rodzin, podgatunków, gatunków i rodzajów wyróżnia ponad 50 gatunków aksamitek. I mowa tylko o zweryfikowanych gatunkach, ponieważ jest jeszcze 29 gatunków aksamitek, które są niepewne. Aksamitki naturalnie można spotkać, chociażby w Ameryce i Afryce. W Polsce uprawiane jest kilka gatunków, jednym z nich jest aksamitka wzniesiona.

Aksamitka wzniesiona również pochodzi z rodziny astrowatych. Inaczej nazywana jest aksamitkiem wzniesionym, szarańczą wzniesioną, szarańczą wielokwiatową albo tagetesem wzniesionym. Korzenie rośliny pochodzą z północy Ameryki Południowej oraz Ameryki Środkowej. Aksamitka wzniesiona cieszy się sporą popularnością na całym świecie i bardzo często jest uprawiana jako roślina ozdobna.

Odmiany aksamitki wzniesionej

Choć można wyróżnić wiele gatunków aksamitek, to można również wyodrębnić sporo odmian. Warto jednak wiedzieć, że najczęściej odmiany danej rośliny różnią się tylko kolorami kwiatów, wielkością albo okresem wzrostu.

W przypadku aksamitek wzniesionych odmiany najczęściej można odróżnić po kolorze kwiatów oraz wysokości roślin.

Aksamitki można podzielić na:

Odmiany bardzo wysokie. Tutaj rośliny osiągają do 120 cm wysokości.
Wysokie odmiany 60-100 cm wysokości.
Odmiany średnie mają do 45 cm wysokości.
Odmiany niskie do 40 cm wysokości.
Karłowe odmiany od 15 do 30 cm wysokości.

Wybrane odmiany

Poniżej znajdują się wybrane odmiany aksamitki wzniesionej.

Marvel Yellow – kwiaty żółte.
Gold Marvel – to odmiana o kwiatach złotożółtych.
Marvel Orange – ma kwiaty pomarańczowe.
Taishan Gold – kwiaty złociste. Roślina osiąga ok. 30 cm wysokości.
Hawaii – cechuje się dużymi kwiatostanami, na które składają się pomarańczowe kwiaty.
Mammoth Mum. Ta odmiana ma duże żółte kwiaty. Roślina wzrasta nawet do metra wysokości.
Aksamitka niska pełna cupido. To jedna z odmian karłowatych, ponieważ maksymalnie osiąga zaledwie 25 cm wzrostu. Jednak cieszy się chyba największą popularnością wśród tego gatunku. Cechuje się pięknymi żółtymi kwiatami. Aksamitka niska pełna cupido kwitnie między czerwcem a październikiem.
Fantastic. Charakteryzuje się żółtymi albo pomarańczowymi kwiatami. Jest odmianą średnią, ponieważ osiąga do 80 cm wysokości. Fantastic bardzo długo kwitnie. Roślina najczęściej sprzedawana jest w opakowaniach po 90 nasion.
Taishan Orange– kwiaty pomarańczowe.
Vanilla – kwiaty białokremowe.
Alaska. Ma kwiaty jasnocytrynowe.
Discovery Orange. Ma pomarańczowe kwiaty.
Dicovery Yellow. Kwiaty żółte.

Uprawa aksamitki wzniesionej

Pomarańczowa aksamitka wzniesiona — Źródło: Freepik.com

Kwiaty swoje wymagania uprawowe najczęściej wynoszą “z domu”, czyli z kontynentu, którego pochodzą. Jest to najczęściej związane z różnorodnym klimatem, jaki panuje na świecie. Aksamitki nie są zbyt wymagającymi roślinami. Jednak trzeba im zapewnić pewne warunki, które pozwolą im prawidłowo się rozwijać.

Dla roślin uprawnych najważniejsza jest gleba, choć nie zawsze musi być ona idealna. Tak jest w przypadku aksamitki. Ze względu na to, że pochodzi głównie z Ameryki Środkowej, gdzie panuje przede wszystkim tropikalny i umiarkowany klimat, to roślina nie lubi zbyt wilgotnego podłoża. Powinno ono być gliniaste z domieszką piasku i lekkie. Nie może być jednak wysuszone. Gleba powinna być również żyzna i przepuszczalna.

Również ze względu na swoje pochodzenie aksamitka bardzo lubi słońce. Dlatego warto dla niej wybrać nasłonecznione stanowisko. Ponadto roślinę należy chronić przed wiatrem. Aksamitka ma cienką i delikatną łodygę, która może ulec złamaniu na skutek odrobinę silniejszego wiatru.

Aksamitka świetnie sobie poradzi podczas krótkotrwałej suszy. Jednak lepiej nie dopuszczać do takiej sytuacji i zapewnić roślinie umiarkowane nawodnienie. Roślinę także trzeba nawozić, jednak tylko w okresie kwitnienia. Najlepiej sprawdzą się nawozy rozpuszczalne w wodzie i przeznaczone do roślin kwitnących lub balkonowych.

Wysiew aksamitki wzniesionej

Przede wszystkim należy zacząć od tego, że roślina rozmnażana jest poprzez wysiew nasion. Należy go rozpocząć na początku wiosny (kwiecień) i przeprowadzać wysiew pod osłonami. Początkowo lepiej jest wysiewać nasiona do doniczki. Bowiem w tym okresie na zewnątrz mogą pojawiać się jeszcze przymrozki, które źle wpływają na aksamitki.

W związku z anomalią pogodową rozsadę, czyli młode rośliny uzyskane po wysianiu nasion najlepiej wsadzać do ziemi w połowie maja. Pomiędzy roślinami powinny być zachowane około 40-centymetrowe odstępy.

Aksamitka wzniesiona świetnie sprawdza się też jako roślina ozdobna na balkon, czy taras. Proces wysiewu nasion można rozpocząć już w marcu, jednak początkowo lepiej to robić w domu. W doniczce należy umieścić ziemię ogrodową wymieszaną z torfem i piaskiem. Następnie należy wysiać nasiona i delikatnie przykryć je piaskiem. Potem trzeba podlać rośliny i odstawić je na parapet, gdzie będą miały dostęp do promieni słonecznych. Już po kilku dniach powinny się pojawić pierwsze kiełki. W takim wypadku można wystawić roślinę na balkon albo taras. Jednak lepiej poczekać aż nie będą pojawiały się przymrozki.

Nasiona można zakupić w każdym sklepie ogrodniczym, Internecie, a czasami w większych sklepach spożywczych bądź budowlanych. Zachęca się nabyć opakowania, które będą zawierały 300 albo 90 nasion. Ceny nasion zazwyczaj różnią się przez wzgląd na odmiany aksamitki. Jednak taki zakup nie jest wysoki. Przykładowo w danym sklepie internetowym jeden gram nasion aksamitki ‘Alaska’ kosztuje 2,90 zł, natomiast tyle samo nasion odmiany ‘Fantatic’ kosztuje zaledwie 10 groszy więcej. Należy także dodać, że nasiona aksamitki można znaleźć w kategorii nasion kwiatów balkonowych.

Aksamitka niska pełna cupido, czyli wyjątek od reguły

Większość odmian aksamitek uprawia i pielęgnuje się tak samo. Jednak aksamitka niska pełna cupido i inne niskie odmiany stanowią wyjątek. Jak już wiadomo, aksamitki wzniesione nie są wymagające. Nie potrzebują specjalistycznej ziemi, częstego podlewania ani pielęgnacji przy pomocy dodatkowych akcesoriów. Jednak aksamitka niska pełna cupido jako przedstawiciel niskiej odmiany oczekuje troszkę więcej uwagi i opieki. Ze względu na wielkość najczęściej hodowane są one w doniczkach na balkonach lub tarasach. Przede wszystkim donica powinna być ustawiona w silnie nasłonecznionym miejscu. Ponadto niskie odmiany potrzebują znacznie więcej wody podczas trwania całej uprawy. W przeciwieństwie do innych aksamitek lubią one wodę i zdarza się, że trzeba podlewać je nawet dwa razy dziennie.

Dodatki, które mogą się przydać w uprawie aksamitki

Choć odmiany aksamitki nie są wymagające w uprawie, to warto zaopatrzyć się w pewne produkty, które znacznie ułatwią pielęgnację roślin. Na szczęście niepotrzebne są specjalne akcesoria, choć w wypadku roślin ogrodowych może przydać się sekator. Warto zakupić także uniwersalne nawozy do roślin balkonowych (sprawdzą się one również w gruncie). We sklepie internetowym za niewielkie pieniądze można kupić nawozy przeznaczone do roślin balkonowych i tarasowych. Dostarczy on roślinie składniki pokarmowe, które pozytywnie wpłyną na długość i intensywność jej kwitnienia. Nawozy dla roślin są bardzo ważne nie tylko ze względu na wartości odżywcze, ale także mogą je uchronić przed ewentualnymi chorobami.

Choroby aksamitek

W większości przypadków aksamitka wzniesiona jest odporna na choroby, jednak nie ma takiej rośliny, której nie dotknie żadne schorzenie. Aksamitka najbardziej narażona jest na:

Ślimaki. Choć mogą wydawać się niegroźne, to bardzo często niszczą walory estetyczne rośliny, nadgryzając jej liście. Poza wyglądem mięczaki mogą uszkodzić nerwy rośliny i doprowadzić do ich opadnięcia. Dla aksamitki najbardziej szkodliwe są ślimaki bez skorupy, ponieważ potrafią zjeść całą roślinę. Do walki ze szkodnikami można wykorzystać specjalne preparaty, jednak jest to ostateczność. Ci, co nie boją się dotknąć ślimaka mogą je wyzbierać i wynieść w odległe miejsce. Najlepiej poza własną posesję.
Mszyce. Dotykają tylko niepachnące odmiany aksamitek (większość z nich wydziela specyficzny zapach). U zainfekowanej rośliny wysychają pąki, młode liście oraz pędy. Mszyce należy zwalczać natychmiast zaraz po zauważeniu ich obecności, ponieważ mogą przenosić choroby wirusowe. Szkodniki należy zwalczać środkami do ochrony roślin.
Przędziorki to niewielkie owady, które żerują głównie na dolnych częściach liści. Przędziorki żywią się poprzez wysysanie soków z liści. Gdy szkodniki pojawią się na roślinie, to na liściach można zauważyć niewielkie białe plamki. Następnie liście zmniejszają swoją objętość i usychają. Natomiast na łodydze pojawiają się gęste pajęczyny, które są miejscem ukrycia i bytu przędziorków. Podobnie jak w przypadku innych szkodników należy użyć preparatów chemicznych, które je zwalczą (w internetowym sklepie “świat kwiatów” spray na pozbycie się przędziorków kosztuje niecałe 18 zł).
Szara pleśń. Dotyka szczególnie roślin, które narażone są na długotrwałe opady deszczu. Choroba objawia się szarym nalotem, który pojawia się na najpierw na pędach i liściach. Następnie rozprzestrzenia się na całą roślinę. Zarażone części trzeba jak najszybciej usunąć, a kwiat wesprzeć środkami zwalczającymi grzyby. Nie zaszkodzi również w czasie uprawy skorzystać z naturalnych nawozów do roślin.