Allelopatia w ogrodzie. O tym, które rośliny sadzić obok siebie, a które nie

Tworząc swój ogród, mamy przed oczami wizje pięknych roślin dających kwiaty i owoce. Marzymy o obfitych plonach i radości z zapachów i barw. Jednak często zdarza się, że nasze starania nie dają upragnionych efektów. Pomimo że wybieramy rośliny zgodnie z ich upodobaniem glebowym oraz nasłonecznienia, to wciąż czegoś brakuje. Jeżeli rośliny obumierają albo najzwyczajniej nie rozwijają się, znaczy to, że warto pomyśleć o allelopatii w ogrodzie.

Czym jest allelopatia i jak ją uzyskać?

Allelopatia to, innymi słowy wzajemne wpływanie na siebie roślin. Słowo pochodzi z języka greckiego i wiąże ze sobą dwa słowa: alleo (wzajemne) i phatos (odczuwanie). Okazuje się, że duże znaczenie ma, jak posadzimy rośliny. Każda roślina wytwarza nie tylko zbawczy dla człowieka tlen, ale również wiele biochemicznych substancji. Okazuje się, że sadząc obok siebie dany typ roślin, możemy albo wspomóc rozwój innych roślin, albo go zaburzyć.

Odpowiednie dobranie sąsiedztwa roślin może nam pomóc również w odgonieniu niechcianych insektów, czy innych szkodników. Bardzo często kwestia allelopatii jest poruszana w rozmowach na temat nasadzeń uzupełniających. Sadząc aksamitki u wejścia szklarni, w której znajdują się liczne okazy pomidorów stosujemy właśnie cechy allelopatii. Sadząc te kwiaty u wejścia, odstraszamy zabójcze dla krzaków pomidorów mszyce.

Jakie czynniki roślin tworzą zjawisko allelopatii?

Nadziemne części roślin wydzielają gazy lub płynne substancje. Mają one bezpośredni wpływ na inne rośliny żyjące w sąsiedztwie. Również cały system wodny, osadzanie się rosy na liściach, czy ulatnianie wody ma tu znaczenie. Dochodzi wówczas do wymiany szeregu substancji. Wpływ na ekosystem ma również rozkład uschniętych liści, czy innych części roślin. Wiele roślin potrzebuje do właściwego rozwoju odpowiednio dobranych dla siebie grzybów i bakterii. Najczęściej ich ekosystem buduje się naokoło części korzeniowej rośliny. Tym samym wydzielane są substancje korzeniowe bezpośrednio do gleby. Tak zasilona gleba tworzy specyficzny mikroklimat, który nie zawsze odpowiada rośliną w sąsiedztwie. Każdy ogrodnik wie, że gleba jest głównym źródłem składników odżywczych, niezbędnych dla prawidłowego wzrostu roślin. Stąd nasadzenia zgodne z zasadami allelopatii, stają się niezbędne w każdym ogrodzie.

W wielu roślinach znajdziemy m.in.: olejki eteryczne, etylen, alkaloidy, glikozydy czy fitoncydy. Nazwy brzmią bardzo skomplikowanie, ale uprawa jest łatwiejsza i przyjemniejsza, gdy weźmiemy pod uwagę ich działanie.

Jakie nasadzenia przeciwko szkodnikom?

W walce z kretami najlepiej użyć nasadzeń naokoło trawnika, czy innych roślin, które chcemy chronić. Rośliny odstraszające to:

  • czosnek,
  • bazylia,
  • komosa,
  • rącznik pospolity
  • i wspomniana już aksamitka.

Przeciwko nicieniom, które najczęściej pasożytują na korzeniach róży, czy roślinach cebulowych warto użyć:

  • znowu aksamitki,
  • dali ogrodowej,
  • oraz nagietka.

Aby ustrzec rośliny przed atakiem grzybów, warto posadzić:

  • czosnek,
  • szczypiorek.

Co na mówki i ślimaki?

Jeżeli występują w ogrodzie problemy z mrówkami, warto wysadzić wonne zioła, które wykazują mocne działanie antyseptyczne, takie jak:

  • tymianek,
  • mięta,
  • majeranek,
  • oraz lawenda.

Kiedy walczymy ze ślimakami uwielbiającymi deszczowe lata, warto pomyśleć o:

  • krwawniku,
  • hyzopie,
  • przewrotniku,
  • bylicy piołunu,
  • rumianku,
  • macierzance,
  • majeranku,
  • mydlnicy lekarskiej,
  • begonii,
  • oraz czosnku.

W jakich grupach sadzić rośliny, aby pozytywnie wpływały na swój rozwój?

Sadząc buraka, pamiętajmy, że:

  • dobrym sąsiedztwem będzie: cebula, kalarepa, por i rzodkiew,
  • nie lubi: szpinaku, gorczycy i fasoli.

Brokuł:

  • dobrze czuje się sadzony z: brukselką, jarmużem, pietruszką, porem, selerem, cebulą i kapustnymi roślinami.
  • nie ma wielkich uprzedzeń do innych roślin.

Chcąc, mieć własny bób pamiętajmy, że:

  • nie jest zbyt towarzyski, nie wpływa na nic szczególnie, ani nie czerpie od innych roślin,
  • nie przepada za: pomidorami, selerem i konopiami.

Wysiewając fasolę:

  • dobrym sąsiedztwem będzie: dynia, kapusta, marchew, ogórek oraz por,
  • nie mieszajmy z: cebulą oraz czosnkiem.

Hodując pomidory:

  • możemy dosadzić: marchew, sałatę i seler,
  • wystrzegać się musimy: koniczyny, kopru, ogórka i rzodkiewki.

Ogórki:

  • lubią towarzystwo: fasoli, kukurydzy, grochu, rzodkiewki, słonecznika i kopru,
  • nie lubią: pora.

Ziemniak:

  • dobrze rośnie z: fasolą, sałatą, chrzanem i lnem,
  • nie przepada za:dynią, marchwią, makiem polnym oraz porem.

Pietruszka:

  • dobrze odnajdzie się w towarzystwie: fasoli i pomidora,
  • nie przepada za: rzodkiewką.

Rośliny kapustne:

  • lubią towarzystwo: buraka, cebuli, koniczyny, selera, szałwii i szpinaku.
  • nie przepadają za: fasolą, pomidorem i truskawką.

Hodując kukurydzę, pamiętajmy:

  • lubi towarzystwo: dyni, fasoli, grochu, kabaczka i ogórka,
  • nie ma dużych uprzedzeń do innych roślin.

Sałata:

  • w dobrym sąsiedztwie roślin : grochu, ogórków, kapusty, kopru włoskiego, marchewki, rzodkiewki, pomidorów, cebuli, mięty pieprzowej, cząbru ogrodowego i trybuły.
  • Nie lubi sąsiedztwa: selera i pietruszki.

Seler uprawa i sąsiedztwo:

  • lubi: fasolę, groch, ogórka, kapustę, pora, szpinak, cebule dymkę i truskawki.
  • nie lubi: marchwi i sałaty.

Rzepa:

  • dobrze czuje się w towarzystwie: fasoli, grochu, pomidora, selera oraz szpinaku,
  • większych zwad do roślin nie posiada.

Agrest:

Pielęgnacja agrestu w ogrodzie
Źródło: Freepik.com
  • możemy sadzić z: pomidorem i szczypiorkiem,
  • nie ma wielu przeciwwskazań do innych roślin.

Sadząc borówkę amerykańską zwróćmy uwagę, że ta:

  • lubi towarzystwo: borówki czerwonej, krwawnika oraz żurawiny,
  • nie przepada za: jabłonią.

Jabłoń:

  • dobrze czuje się w towarzystwie: chrzanu, fasoli, kukurydzy, lawendy, ogórka, szczypiorku, łubinu, gryki, estragonu, rzodkiewki, tymianku, mniszka, nasturcji oraz wrotyczu.
  • nie lubi: orzecha włoskiego.

Malina:

  • można sadzić z: czosnkiem,
  • nie dobrze sadzić z: kapustą i jeżyną.

Jeżyna:

  • lubi towarzystwo: czosnku i gorczycy,
  • nie przepada za: truskawką i maliną.

Wiśnia:

  • dobrze czuje się w sąsiedztwie: chrzanu, czosnku, szczypiorku, tymianku, mniszka, naparstnicy, nasturcji, ogórka, fasoli czy tymianku,
  • nie przepada za: orzechem włoskim.

Wysiewając cukinię, zwróćmy uwagę:

  • na pozytywnie przyjmowane towarzystwo: cebuli, grochu, kukurydzy, pomidora i szpinaku,
  • jeżeli jednak nie chcemy wspomóc towarzyszy to jest roślina ta nie ma uprzedzeń.

Dynia:

  • lubi rosnąć w pobliżu: kukurydzy i fasoli,
  • nie przepada za: ziemniakiem.

Jarmuż:

Sadzenie, uprawa i pielęgnacja agrestu
Źródło: Freepik.com
  • warto sadzić z: brokułem i kapustą pekińską,
  • większych awersji roślina nie wykazuje.

Słonecznik:

  • lubi towarzystwo: ogórka,
  • nie przepada za: ziemniakiem, warto jednak wspomnieć, że to roślina mocno wyciągająca z gleby wartości odżywcze i często dominuje inne rośliny i nie pozwala im na właściwy rozrost.

Inne przydatne rośliny i ich zastosowanie w ogrodzie allelopatycznym

Nasturcja jest kwiatem, który mocno przyciąga mszyce. Zatem sadząc ją przy np. szpinaku, przysmaku mszyc możemy zmniejszyć straty w zbiorach tego warzywa.

Orzech włoski oraz akacja to drzewa, których nie należy sadzić blisko roślin dających plony warzyw i owoców. Wydzielają one substancje hamujące również kwitnienie roślin ozdobnych.

Warto również wspomnieć o pożytecznych chwastach. Mowa tutaj o pokrzywie, która jest idealnym towarzystwem dla większości roślin. Zdrowym towarzystwem jest również mniszek lekarski, który wydzielając etylen, przyśpiesza kwitnienie oraz dojrzewanie owoców. W tym szczególności jabłek. Jest również wabikiem dżdżownic, które spulchniają glebę.

Chwasty i rośliny inwazyjne, a allelopatia

Zjawisko allelopatii w rolnictwie ekologicznym znalazło bardzo wiele zastosowań. Dzięki tej wiedzy rolnicy wiedzą jak pozbywać się chwastów oraz co sadzić na danym polu w następnym roku. Taka wiedza była już praktykowana w średniowieczu, a nawet w starożytności. Stąd też mając pewność, że sposób jest sprawdzony przez tyle lat, warto go stosować. Wiedza ta dała podwaliny pod stosowanie tzw. zabiegu agrotechnicznego. Żyto wysiewa się na pole, po to, aby wiosną je przeorać. Dzieje się to bardzo wczesną wiosną i ma za zadanie obniżenie biomasy chwastów.

Uprawa i pielęgnacja roślin w  zgodzie z naturą

Jeśli chcemy by nasz ogród wydawał piękne plony, warto pomyśleć o uprawie współrzędnej. Znaczy to tyle, żeby wysiewać po sobie w danym roku rośliny, które dobrze współgrają. Przykładowo, jeżeli posadzimy w jednym roku roślinę, która wymaga wiele nawozu i czerpie wiele wartości odżywczych z gleby, to na następny rok wysadźmy w tym miejscu roślinę, która nie potrzebuje tak wiele do życia. Wiele roślin współdziała i oddziałuje na siebie.

Warto korzystać z tej wiedzy, aby ogród sam o siebie dbał, chociaż w pewnej części. Największą wiedzę dotyczącą oddziaływania mamy o warzywach i owocach, ale oczywiście rośliny ozdobne również warto sadzić z podobną dbałością. Dzięki temu cieszyć będziemy się pięknym zapachem i wielkimi plonami.

Wskazówką wartą uwagi jest fakt, że kiedy jedna roślina rozrośnie się zbyt mocno na większym obszarze. Może prowadzić to do wyjałowienia gleby. Nie pozwólmy rośliną na zbyt ekspansywny rozrost, ze względu na dobro ich samych. Nie bójmy się przycinać krzewów i obrywać uschniętych pędów. Takie zabiegi pozwalają roślinie inwestować w nowe, mocne i świeże odnogi. Dzięki temu roślina zachowuje witalność i chęć do dawania plonów.

Zjawisko allelopatii w ogrodzie

Mając własny ogród, pielęgnując warzywnik i sadząc kwiaty pamiętajmy, żeby nie bać się różnorodności. Szukajmy nowych smaków, czytajmy książki o ziołach i kwiatach jadanych. Bowiem okazać się może, że wiele dziko rosnących gatunków, które wkradły się do naszego ogrodu może przynieść dobre relacje allelopatyczne oraz dać nam nową herbatę, jak np. krwawnik, czy pokrzywa.

Dbajmy nie tylko o nowe sadzonki roślin, zakupione w szkółkach ogrodniczych, ale również korzystajmy z dobrodziejstwa zastanych już roślin. Wiedząc jakie rośliny kwitną dziko w naszym ogrodzie, jesteśmy w stanie ocenić jakość naszej gleby oraz nasłonecznienie w danych jego częściach. Taka wiedza, może na początku przygody z ogrodem, zaoszczędzić nam wiele godzin pracy i nieudanych prób. Odpowiednie podejście pozwala nam również docenić i pokochać znaczenie ziół. Otwierając się na możliwości ogrodu, otwieramy się na nowe smaki, kolory i zapachy. Pozwólmy, by nasze ogrody wypełniły się grupami i podgrupami roślin, które żyją ze sobą w harmonii. Cieszmy się wielkimi plonami i pięknymi kwiatami.

admindo

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.