Azalie to piękne rośliny. Często nazywane są królestwem ogrodu ze względu na ich niezwykle żywe i kolorowe kwiaty. Występują w różnych odcieniach, m.in. różowym, fioletowym, czerwonym, pomarańczowym, żółtym czy białym. Liczba unikalnych kwiatów dla każdego rodzaju azalii jest różna, podobnie jak kształt płatków. Przy odpowiedniej pielęgnacji azalii, roślina stanowi wspaniały dodatek do ogrodu. Nauka skutecznej pielęgnacji azalii nie zajmuje dużo czasu. Najważniejszym krokiem jest poznanie konkretnego rodzaju, który przywozisz do domu. Niektóre azalie wymagają większej uwagi lub odmiennych wymagań.
Piękne i dekoracyjne kwiaty różaneczników
Różaneczniki i azalie mają niezwykłe walory dekoracyjne. Czyni je to jedną z najchętniej uprawianych roślin w naszych ogrodach. Aby wspaniale się rozwijały i obficie kwitły, potrzebują kwaśnej i wilgotnej gleby, bogatej w próchnicę. Oferta szkółek jest dość obszerna. Jednak godna polecenia jest niezwykle pachnąca azalia pontyjska, zwana również różanecznikiem żółtym (Rhododendron luteum). Żółty rhododendron nie jest tak wymagający, jak inne rododendrony, dobrze znosi suszę oraz mrozy.
Azalia pontyjska — co to za krzew?
Azalia Pontyjska to duży krzew, który może dorastać do 4 m wysokości i ma luźną, ażurową koronę. Z wiekiem krzew staje się bardziej szerszy niż wyższy. Wytwarza odrosty korzeniowe.
Zdobienie rododendronów azalii jest złociste, żółto-złote, niekiedy jasnopomarańczowe. Na końcach gałązek porastają lepkie kwiaty nektarowe zebrane w kwiatostany (od 7 do 12 sztuk). Azalia pontyjska kwitnie na początku maja, przed lub równocześnie z rozwojem liści. Do czerwca kwitnie obficie. A co z tematem “azalia jak długo kwitnie”? Pojedyncze kwiaty kwitną przez 7-8 dni, a całkowity okres kwitnienia trwa około 3 tygodni. Kwiaty mają kuszący, przyjemny zapach, który można wyczuć z odległości 200 metrów. Azalia pachnąca przyciąga do siebie nie tylko owady, ale też ludzi. Azalie najsilniej pachną w okresie kwitnienia. Roślina ma wiele odmian. Wpisując w wyszukiwarkę internetową hasło “azalia pontyjska odmiany” poznasz je wszystkie.
Azalia pontyjska — przygotowanie gleby
Azalie najlepiej rosną w kwaśnych (4,5 – 6,0 pH), dobrze przepuszczalnych glebach, bogatych w materię organiczną. Przed sadzeniem przetestuj glebę i wyreguluj pH zgodnie z wynikami testu gleby.
Azalia to rośliny o płytkich korzeniach, łatwo uszkadzane przez nadmierną wilgotność gleby. Posadzone w słabo osuszonych glebach azalie nie otrzymują tlenu potrzebnego do zdrowego wzrostu i często rozwijają choroby korzeni.
Dodatki organiczne, takie jak produkty kompostowe, są stosowane w celu poprawy zdolności gleby do zatrzymywania składników odżywczych i wody. Dodając materię organiczną do gleby, najlepiej jest włączyć ją w całej strefie ukorzeniania, zamiast umieszczać ją w dołku do sadzenia. Dzięki równomiernemu wprowadzeniu poprawki do gleby, cały obszar korzeniowy staje się jednolitym środowiskiem wzrostu dla korzeni. Azalie nie tolerują wilgotnych gleb Dlatego ważne jest, aby uniknąć tego problemu, kopiąc i zmieniając duży obszar podczas ich sadzenia.
W przypadku zmiany kwaśności gleby tylko w dołku przeznaczonym do sadzenia, struktura gleby może się znacznie różnić od otaczającej gleby rodzimej. Może to zachęcić korzenie do pozostawania w obrębie dołka i zniechęcić je do wchodzenia do otaczającej rodzimej gleby. Zwłaszcza jeśli wykopany jest idealnie okrągły dołek.
Drenaż
Niezbędny do prawidłowej uprawy azali jest dobry drenaż. Materia organiczna dodana do gleby poprawia drenaż gleb gliniastych i zwiększa zdolność gleby piaszczystej do zatrzymywania wody i składników odżywczych. Niektóre rodzaje materiałów organicznych i dodana ilość mogą również zaburzyć równowagę wodną między otaczającą rodzimą glebą a glebą w otworze.
Drobnoziarnista materia organiczna, taka jak mech torfowy, umieszczona w dołku, może działać jak gąbka, zatrzymując zbyt dużo wilgoci po deszczu lub nawadnianiu. Materiał o grubszej fakturze, taki jak kompostowana kora sosnowa, ma mniejsze prawdopodobieństwo zatrzymywania nadmiernej wilgoci.
Sadzenie rododendronów azalii
Powierzchnia grządki powinna być wystarczająco duża, aby pomieścić rośliny w wieku dojrzałym, zostawiając miejsce na rozłożenie korzeni.
Umieść każdą roślinę w grządce w oparciu o przestrzeń potrzebną do wzrostu do jej dojrzałego rozmiaru. Dla każdej rośliny wykop dziurę tak głęboką, jak bryła korzeniowa. Wierzchołek bryły korzeniowej powinien znajdować się na poziomie (lub nieco wyżej) gruntu. Nigdy nie powinien być niższy niż poziom gruntu.
Ubij obszar, na którym będzie spoczywać bryła korzeniowa, aby zapewnić jej mocne oparcie. Zapobiegnie to również opadaniu poniżej poziomu gleby.
Po posadzeniu warto lekko ujędrnić zmienioną glebę wokół korzeni. Ściółkuj rośliny, a następnie dobrze je podlewaj, aby wyeliminować kieszenie powietrzne. Podczas sadzenia nie należy stosować nawozów sklepowych do gleby lub wokół rośliny. Niewielka ilość nawozu organicznego może być zmieszana z glebą zasypową, w celu dostarczenia składników odżywczych dla przyspieszenia wzrostu korzeni. Najwyższej jakości nawozy organiczne dodają pożyteczne bakterie, które pomogą w przyswajaniu składników odżywczych, zapobieganiu chorobom i stymulują wzrost korzeni.
Przygotowanie miejsca
Jeśli wybrane miejsce sadzenia nie jest dobrze osuszone, przygotuj podniesioną grządkę. Podnieś obszar, aby zapewnić dobry drenaż powierzchniowy i wewnętrzny. Wykop płytką dziurę (lub obszar sadzenia), aby górna część bryły korzeniowej nie znajdowała się na poziomie gruntu, ale była podniesiona kilka centymetrów nad poziom gruntu. Zbuduj wokół bryły korzeniowej wierzchnią warstwę gleby.
Na koniec nałóż warstwę organicznej ściółki o grubości ok. 5 cm. Może to być słoma sosnowa, zmielone liście lub kora sosnowa wokół roślin (lub na całej grządce). Ściółka pomoże obniżyć temperaturę gleby, zachować wilgoć i zniechęcić do chwastów. Odciągnij ściółkę od głównej łodygi, aby zapobiec chorobom.
Niezbędne jest podlewanie nowo posadzonych azalii. Dotyczy to zwłaszcza sadzenia wiosną. Ich płytkie korzenie szybko wysychają w okresach ograniczonych opadów. Gdy gleba wydaje się sucha, dokładnie podlej wodę, aby zwilżyć glebę na głębokość od 10 do 20 cm. Unikaj nawadniania z góry, aby zmniejszyć częstość występowania chorób. Zaleca się stosowanie węży do namaczania lub nawadniania kroplowego, które powoli nanosi wodę na podstawę roślin.
Pamiętaj, że azalie nie lubią mokrej gleby. Ważne jest, aby osiągnąć równowagę między regularnym, głębokim podlewaniem i dobrym drenażem, aby promować zdrowy wzrost rośliny.
Azalie najlepiej sadzić w większych skupiskach ze względu na specyficzne potrzeby glebowe. Rośliny te doskonale komponują się z drzewami i krzewami iglastymi, szczególnie wolno rosnącymi. Można je również sadzić w systemie głęboko korzeniowym obok większych drzew iglastych, ale tylko przy odpowiednim oświetleniu. Z pewnością nie powinno zabraknąć azalii na wrzosowisku. Aby dowiedzieć się o tym więcej wystarczy, że wpiszesz w wyszukiwarkę internetową hasła “azalia pontyjska uprawa”, “azalia pontyjska rhododendron luteum” czy “azalia przekwitła co dalej”.
Choroby i szkodniki rododendronów azalii
Choroby i szkodniki mogą być bardzo poważnym zagrożeniem dla rododendronów azalii. Regularne inspekcje stanu zdrowia roślin pomagają zidentyfikować alarmujące wskaźniki i wdrożyć skuteczne metody ich zwalczania.
Szorstkie i białe liście azalii
Na liściach roślin doniczkowych pojawiają się zielone lub czerwonawe grudki, które ostatecznie pokrywają się białym osadem. Jest to choroba zwana białą gruboszowatością liści. Ponieważ jest nieuleczalna, zarażoną azalię należy wyrzucić wraz z pojemnikiem.
Opadające liście
Azalie pontyjskie w doniczkach reagują w ten sposób na wszelkie szybkie zmiany środowiska. Aby temu zapobiec warto unikać większych zmian wilgotności, temperatury i światła. Często też występują żółte liście rododendrona. Te są oznaką nadmiaru magnezu.
Gnijące korzenie
Powstawaniu gnijących korzeni rododendronów azalii sprzyja nadmierne zawilgocenie podłoża. Przyjrzyj się nasadom pni i ziemi wokół chorych osobników, jeśli krzewy wiosną szybko więdną. Grzyb miodowy pojawia się w postaci białych plam, które są zwykle widoczne na szyi korzeniowej. Objawy można znaleźć także w glebie w postaci czarnych sznurów. Jesienią u podstawy obumarłych roślin rozwijają się owocniki z miodowymi kapeluszami o średnicy około 5 cm. Azalie zakażone miodnikiem należy jak najszybciej wytępić. Usuwamy również brud z okolic chorych krzewów.
Mszyce
Widać je na końcach pędów i młodych liściach rododendronów azalii w doniczkach. Liście stają się żółte i matowieją, pędy przestają się rozwijać, a płatki kwiatów się zniekształcają. Usuń szkodniki mokrym ręcznikiem i spryskaj całą roślinę środkiem chemicznym zabijającym mszyce. Jeśli leczenie zostanie rozpoczęte zanim inwazja stanie się poważna, regularne płukanie liści wodą powinno wystarczyć do zwalczenia mszyc.
Zapobieganie chorobom i szkodnikom
Wszelkie kwiaty, pąki lub liście z uszkodzeniami należy usunąć i spalić od razu. Jesienią dobrze grabmy trawę i usuwajmy resztki roślin, które zrzucają liście, ponieważ choroby i szkodniki zimują w opadłych liściach. Unikajmy cięcia, ponieważ sprawia to, że rododendrony są bardziej podatne na choroby. Zimą warto owinąć krzewy agrowłókniną, aby ochronić je przed chłodnym wiatrem. Należy również pamiętać, że podłoże pod uprawę azalii powinno być kwaśne – większość gatunków i odmian nie lubi pH większego niż 5,5.
Rozwój azalii pontyjskiej — różanecznika żółtego
Rododendron żółty kwitnie intensywnie na początku kwietnia i przez cały maj, a na niektórych obszarach do czerwca. Pojedyncze kwiaty kwitną przez 7-8 dni, a całkowity okres kwitnienia trwa około 3 tygodni. Kwitnienie zwykle następuje przed, rzadziej w trakcie formowania się liści. Kwiaty emanują kuszącym, przyjemnym zapachem. Często opisywany zapach to miodowy lub kwiatowy, porównywalny do łącznego zapachu hiacyntu i tuberozy. Jest to azalia najsilniej pachnąca w Polce. Zapach można wyczuć nawet z odległości 200 metrów. Azalia żółta przyciąga owady, aby je zapylić. Nasiona są niezwykle lekkie i niesione przez wiatr.
Do prawidłowego kiełkowania roślina potrzebuje mikoryzy i jasnego światła. W naturze roślina rozmnaża się głównie przez odrosty korzeniowe i może ich generować tak dużo, że rosną zarośla niemożliwe do przejścia. Pędy, które wchodzą w kontakt z ziemią, również szybko zapuszczają korzenie. Odrosty pojawiają się w większej liczbie po spaleniu lub zamrożeniu pędów nadziemnych. Krzew rośnie dość szybko, osiągając maksymalne rozmiary po dziesięciu latach. Ciekawym tematem jest zatem “cięcie azalii”, warto go zgłębić.
Rododendrony azalii w Woli Zarczyckiej
Według Związku Szkółkarzy Polskich najbardziej wysunięte na zachód i jedyne naturalne stanowisko azalii pontyjskiej w Europie znajduje się w Woli Zarczyckiej we wsi Kołacznia.
Miejscowy nauczyciel znalazł naturalne stanowisko azalii na wydmie w Kołaczni. Azalia pontyjska jest uznawana za zabytek narodowy, a w 1957 r. utworzono prawnie chroniony rezerwat. Jest to najmniejszy w Polsce rezerwat przyrody, obejmujący mniej niż dziesięć akrów.
Celem Związku Szkółkarzy Polskich jest inicjowanie działań chroniących przyrodę. Co to znaczy? Rododendrony azalii są narażone na różne choroby i szkodniki. Naturalnie występujące w rezerwacie są pod stałą kontrolą. Związek Szkółkarzy Polskich dba o ich regularne sprawdzanie pod tym względem. Pilnuje również zachowanie ich naturalnego rozrostu. Azalia pontyjska różanecznik chroniona jest przed zniszczeniem i wyginięciem.
Rezerwat przyrody Kołacznia
Rododendrony azalii porastają w rezerwacie piaszczyste wzniesienie wydmowe. Gęsto rozrośnięte zarośla różanecznika uniemożliwiają określenie dokładnej liczby znajdujących się tam krzewów. Rododendrony wykazują niezwykle dużą żywotność. Można to zaobserwować w bujnie rozwijających się i szybko rozrastających się pędach. Azalie najsilniej pachną tam w okresie letnim. Unoszący się zapach towarzyszy nam przez całą wędrówkę po rezerwacie.
