Celozja należy do rodziny szarłatowatych. Zazwyczaj to jednoroczna, czasem dwuletnia roślina. W stanie naturalnym występuje w cieplejszych miejscach w Azji. Spotkać można ją też w Afryce oraz w Amerykach. Najczęściej spotyka się celozję grzebieniastą i pierzastą. Od tych roślin wywodzą się liczne odmiany, które cenione są we florystyce oraz w ogrodnictwie.

Cechy charakterystyczne, jakimi odznacza się celozja

Roślina tworzy piękne i nietypowe kwiatostany. Dzięki temu jest prawdziwym rarytasem w ogrodzie lub w donicach zdobiących balkon, lub taras. Występuje w mixie kolorów, jej kwiaty mogą mieć rozmaitą barwę. Często spotyka kwiatostany żółte lub fioletowe, ale inne barwy nie są niczym nadzwyczajnym. Łodygi u celozji grzebieniastej są zrośnięte na całej długości. Dzięki temu powstałe kwiaty też wyglądają, jakby tworzyły całość.

Budowa liści celozji

Roślina tworzy wąskie i długie liście, mogą występować w kolorze jasnym lub ciemnym. Niektóre odmiany mają bordowe liście, które pięknie kontrastują z kwiatostanem. Nie mają ząbkowania ani wyraźnych ogonków liściowych. Celozje tworzą liczne liście, które odporne są na warunki środowiska, takie jak susza lub upał.

Kwiaty celozji

Większość znanych grup kwiatowych celozji pochodzi od celozji srebrzystej, którą dzieli się ze względu na kwiaty:

• kwiatostany w kształcie kłosów,
• kwiatostany pierzaste,
• oraz kwiatostany w kształcie grzebieni.

Kwiaty celozji pierzastej i grzebieniastej

Celozja pierzasta jest bardzo popularną rośliną, którą spotyka się zarówno w donicach, jak i na rabatach. Kwiaty mogą być w różnym kolorze. Kwiatostan jest podobny do kłosa, który zbudowany jest z barwnych sznureczków. Niekiedy wygląda jak płomyk. Kwiaty pojawiają się na szczycie pędu. Jedna roślina może tworzyć wiele, malowniczych kłosów. Pióropusze celozji pojawiają się latem. Roślinę można pozyskiwać z nasion. Można też zakupić sadzonki w sklepach ogrodniczych.

Gęsty grzebień kwiatów

Kwiaty celozji grzebieniastej są bardzo ciekawym tworem. Kłos zebrany jest w formę, która przypomina gęsty grzebień. Szczytowa część jest rozszerzona, spłaszczona i często pofałdowana. Wpływ na to mają zrośnięte łodygi na całej długości pędu. Mix barw rośliny sprawia, że jest to prawdziwa gratka dla koneserów i kolekcjonerów. Roślina jest jednak jednoroczna, dlatego warto poczekać, aż kwiaty przekwitną. Pozwala to zebrać nasiona i wysiać je w roku kolejnym. W ogrodach całorocznych, czyli oszklonych i ogrzewanych pomieszczeniach, może kwitnąć nieustannie.

Nasiona celozji

Roślina tworzy nasiona, które są typowe dla rodziny. Przypominają nieco komosę. Są to niewielkie orzeszki. Mogą być materiałem rozmnożeniowym. Używając nasion do pozyskiwania roślin, można uzyskać ciekawe formy w różnych barwach. Dzieje się tak, ponieważ rozdzielają się cechy rośliny matecznej w wyniku podziału materiału genetycznego, podczas tworzenia nasion. Wysiewając więc celozję czerwoną, można pozyskać rośliny w kolorze pomarańczowym lub żółtym. Duży potencjał kiełkowania mają mieszanki nasion celozji pierzastej ‘Kimono’. To najczęściej spotykane nasiona tej rośliny. Wysiewa się je na początku wiosny do ciepłego inspektu. Dzięki temu już latem można cieszyć się z barwnych pióropuszy celozji.

Zastosowanie celozji w ogrodzie

Kwiaty mają różne zastosowanie. Mogą rosnąć w dużych grupach i tworzyć tematyczne rabaty kwiatowe. Często sadzi się je w parkach lub w przestrzeni miejskiej. Obsadza się nimi ronda w miastach i donice przy budynkach. Są doskonałą rośliną balkonową, nadają się na klomby. Często występują w mixie kolorów. Celozja pierzasta i grzebieniasta jest też cenną rośliną stosowaną we florystyce.

Z czym łączyć celozje?

Kwiaty są trwałe i odporne, można je suszyć i używać do kompozycji. Celozje dobrze prezentują się z daliami, z pelargoniami oraz z trawami. Mają podobne wymagania co do nawożenia i wody w podłożu. Kwitną latem, wtedy co wiele innych roślin. Warto łączyć je z szałwią oraz ze starcem, który ma srebrne liście. To sposób na piękną kompozycję kwiatową, która długo zdobi ogród kwiatami. Mieszanka kwiatów na balkony może zawierać rośliny wytwarzające pierzaste lub grzebieniaste kwiatostany. Do donic świetnie nadaje się celozja pierzasta ‘Kimono’. Mieszanki nasion celozji pierzastej mogą być siane w ogrodach naturalistycznych.

Uprawa celozji pierzastej i grzebieniastej na rabatach – krok po kroku

Rośliny lubią żyzne gleby o odczynie zbliżonym do obojętnego. Warto wzbogacić podłoże, do którego trafią rośliny. W tym celu używa się kompostu lub obornika w formie granulowanej. Można też używać innych bio nawozów, które poprawiają strukturę gleby i dostarczają roślinie niezbędnych składników pokarmowych na początku wzrostu.

Roślina pochodzi z gorących miejsc, spotykana jest w Afryce. Ta informacja daje dużo cennych wskazówek, jeśli chodzi o zapotrzebowanie na wodę. Roślinę podlewać należy regularnie, ale jest ona dość wytrzymała na krótkotrwałe niedobory wody. W upalne dni podlewać trzeba praktycznie codziennie, warto robić to wieczorem. Chroni to roślinę przed poparzeniami. W trakcie podlewania dodaje się nawozów do roślin kwitnących. Gwarantuje to długotrwałe kwitnienie. Te jednoroczne rośliny wymagają słonecznego stanowiska. Wpływa to na tworzenie się gęstych i okazałych kwiatostanów. Cień sprawia, że roślina nie pokazuje całego potencjału. Kwaśne podłoże jest nieodpowiednim miejsce do uprawy tych gatunków, nawożenie pomoże zmienić niewłaściwy odczyn.

Najważniejsze kroki w uprawie doniczkowej

W doniczkowej uprawie roślin z rodzaju Celozja należy wykonać drenaż w pojemnikach. Stojąca woda może być przyczyną gnicia lub rozwoju chorób grzybowych. Drenażem mogą być kamyczki, żwirek lub keramzyt. Można używać uniwersalnej ziemi kwiatowej.

W jednej donicy warto posadzić więcej odmian, a nawet mix kolorów. Zwiększy to walory dekoracyjne kompozycji. Doniczkowe rośliny wymagają słonecznego stanowiska, dobrze radzą sobie również w delikatnie ocienionych miejscach. Południowe słońce może powodować poparzenia liści i kwiatów, jeśli są one zwilżone wodę. Roślina może rosnąć w sąsiedztwie szałwii omszonej lawendy wąskolistnej lub traw. Dobrze komponuje się z niewielkimi trawami lub z roślinami o srebrnych liściach.

Problemy w uprawie celozji

Roślina jest wdzięczna i prosta w uprawie. Jednak czasem może być atakowana przez szkodniki lub przez grzyby. Do najczęstszych chorób celozji pierzastej i grzebieniastej należy szara pleśń. Na kwiatach lub liściach tworzy się gęsta i puszysta powłoka. Dzieje się tak w wyniku działalności popularnego grzyba. Walczyć z infekcją można poprzez zastosowanie środków ochrony roślin. Można też chore okazy odizolować od reszty.

Na celozji spotyka się mszyce, które występują w licznych koloniach na kwiatach. Szczytowe części celozji są szczególnie narażone na atakowanie mszyc. Owady krok po kroku przenoszą się na pozostałe kwiaty. Walka z mszycami jest dość prosta. Przeważnie wystarczy zabieg z użyciem preparatu naturalnego. Jest to na przykład wyciąg z czosnku i pokrzywy lub produkty zawierające oleje roślinne.

Jak zrobić wyciąg z czosnku na mszyce?

Wyciąg z czosnku nie tylko pomaga w walce ze szkodnikami i z chorobami, ale też wzmacnia roślinę. W tym celu należy zalać kilka ząbków czosnku wrzącą wodą. Po paru godzinach cenne substancje przejdą z czosnku do wody. Wywarem można spryskiwać rośliny w razie nalotu owadów lub podlewać podłoże. Zabieg warto przeprowadzić parokrotnie w ciągu sezonu. Podobnie działa wyciąg zrobiony z pokrzywy i ze skrzypu.

Jak rozmnażać celozję krok po kroku?

Wszystkie gatunki celozji, które uprawiane są w polskich ogrodach, można rozmnażać przy użyciu nasion. Orzeszki tworzą się po przekwitnięciu kwiatostanów. Są ciemne, bardzo drobne i szybko opadają na ziemię. Dlatego trzeba je w odpowiednim momencie zebrać. Nasiona wysiewa się do pojemników w żyzną glebą. Od razu po wysianiu, podłoże należy podlać. Całość można przykryć folią, aby utrzymać optymalny poziom wilgotności. Zapewni to szybki wzrost siewek.

Z wykiełkowanych roślin można uzyskać wiele kwiatów na balkon. W ten sposób można rozmnażać sporo odmian, na przykład celozję pierzastą ‘Kimono’. Warto jednak zwrócić uwagę, że nasiona należy wysiewać wczesną wiosną. A pierwsze sadzonki w sklepach pojawiają się w na początku czerwca. Dłużej kwitną rośliny kupowane. Mieszanka nasion celozji pierzastej jest często wysiewana w ogrodach całorocznych. Rośliny wtedy mogą kwitnąć znacznie dłużej.

Słów kilka o celozji pierzastej ‘Kimono’

Odmiana ‘Kimono’ jest jedną z popularniejszych roślin w ogrodach. Tworzy piękne pióropusze w kolorze żółtym lub czerwonym. Nasiona występują w formie mieszanki, którą można samodzielnie wysiać do skrzynek lub pojemników. W maju uzyskuje się rozsadę rośliny, którą wysadza się na miejsce stałe. Po paru tygodniach pojawiają się pierwsze kwiaty. Roślina kwitnie bardzo długo, aż do pierwszych przymrozków. Często jest suszona, przez co może być oryginalnym elementem suchych bukietów.

Inne odmiany celozji

Celozja pierzasta i grzebieniasta występują w mixie kolorów. Warto bliżej przyjrzeć się poszczególnym odmianom tej nietuzinkowej rośliny. Celozja tworzy barwne pióropusze, które mogą być prawdziwą ozdobą balkonu lub rabat.

Oprócz odmiany celozji pierzastej ‘Kimono’ warto poznać:

• ‘Verve’ – tworzy niskie i gęste rośliny o jasnoróżowych kwiatach. Szczyty kwiatostanów są ciemniejsze. Ładnie kontrastuje z bordowymi kwiatami.
• ‘Carmina’ – popularna odmiana pierzastej rośliny o intensywnie różowych kwiatostanach.
• ‘Toreador’ – zupełnie wyjątkowa odmiana o purpurowych liściach i czerwonych, grzebieniastych kwiatach.
• ‘Flamingo Feather’ – idealna odmiana na suche bukiety. Tworzy duże, różowe kwiaty. Doskonale zachowują barwę po ścięciu i wysuszeniu.
• ‘Caracas’ – ta roślina tworzy piękny i unikalny rysunek na zielonych liściach. Na środku blaszki liściowej widoczne są bordowe przebarwienia. Kwiaty są intensywnie różowe.
• ‘Armor’ – odmiana celozji grzebieniastej. Kwiaty są silnie pofałdowane na szczycie. Roślina tworzy mix kolorów, grzebienie mogą być czerwone, żółte i pomarańczowe.
• ‘Deep Purple’ – to niska odmiana o wzniesionych, różowych kwiatach. Liście są ciemnozielone.