Chiński agrest – uprawa i pielęgnacja

Chiński agrest jest obecnie jednym z najpopularniejszych owoców na świecie. Początkowo chiński agrest był mało znany. Roślina pochodzi z rejonu Północnych Chin. Gdy została przywieziona do Nowej Zelandii, tamtejsi plantatorzy nazwali ją “kiwi”. Od tej chwili owoc chińskiej aktinidii rozpoczął swoją światową ekspansję. Nazwa “kiwi” wzięła się z podobieństwa owoców chińskiego agrestu do ptaka o tej samej nazwie. Ptak “kiwi”, podobnie jak owoc, jest mały, brązowy i zaokrąglony. Być może “kiwi” nie należy do najpiękniejszych owoców. Jednak posiada ogromne walory prozdrowotne. Owoc chińskiej aktinidii to bomba witaminowa.

Jak wygląda chińska aktinidia i jakie ma pochodzenie?

Chiński agrest jest rośliną, która szybko rośnie. Długość pędów rośliny dochodzi nawet do 10 metrów. W początkowej fazie wzrostu pędy chińskiego agrestu są elastyczne i wiotkie. Później stają się sztywne i ulegają zdrewnieniu. Aktinidia jest rośliną dwupienną.

Co to znaczy?

Chiński agrest to roślina, która wytwarza kwiaty rodzaju męskiego i żeńskiego na różnych osobnikach tego samego gatunku. Są więc osobniki tylko męskie i tylko żeńskie. Aby aktinidia wydała owoce obok egzemplarza żeńskiego, musi rosnąć egzemplarz męski. Kwiaty chińskiego agrestu mają kremowy kolor i delikatnie pachną. Owoce aktinidii rozwijają się jedynie z osobników żeńskich. Posiadają owalny, wydłużony kształt. Ich skóra jest koloru brązowego oraz pokryta drobnymi włoskami. Wnętrze “kiwi” wypełnia zielony miąższ z czarnymi pestkami.

Uprawa chińskiego agrestu

Obecnie kiwi uprawiane jest głównie we Włoszech oraz Chinach. Kraje te w produkcji kiwi wyprzedziły Nową Zelandię. Niemniej jednak nowozelandzka nazwa owocu na stałe przylgnęła do chińskiego agrestu.

W polskich warunkach uprawa chińskiej aktinidii jest bardzo trudna. Przede wszystkim ze względu na występowanie w naszym klimacie mrozów, mających niekorzystny wpływ na roślinę.

Stanowisko uprawy kiwi

Aktinidia uwielbia ciepło. Dlatego najlepszym stanowiskiem dla niej jest stanowisko bardzo dobrze nasłonecznione. Gleba pod uprawę kiwi powinna być lekka i dobrze zdrenowana. Odczyn gleby zbliżony do lekko kwaśnego. Chińska aktinidia zwana popularnie chińskim agrestem to roślina o bogatych walorach estetycznych. Warto zatem posadzić ją w miejscach wyeksponowanych. Ze względu na to, że kiwi to pnącze szybko rosnące wymaga odpowiedniej i silnej podpory. Aktinidię można posadzić przy altance lub na tarasie czy pergoli. Można także wypuścić jej pędy na drzewo o wysoko usytuowanej koronie.

Sadzenie kiwi

Do sadzenia najlepiej wybierać sadzonki 2 lub 3-letnie. Miejsce, w którym chcemy posadzić aktinidię, należy użyźnić nawozem organicznym.

Podlewanie i nawożenie kiwi

Aktinidia chińska, zwana inaczej chińskim agrestem, nie lubi suszy. Dlatego wymaga regularnego podlewania. Od drugiego roku po posadzeniu należy roślinę podlewać nawozem bogatym w azot. Jedna roślina wymaga 30 g azotu. Dobrze jest podać aktinidii tę dawkę w równych odstępach czasu, po 10 g, od kwietnia do czerwca. Dawki nawozu o bogatej zawartości azotu należy systematycznie zwiększać. Aż do 150 g w piątym roku po posadzeniu rośliny.

Obcinanie przyrostów

Kiwi, inaczej chińskim agrestem, to pnącze o bardzo szybkim wzroście. Roczny przyrost dochodzi do około 2 metrów. Cięcia pędów dokonuje się zazwyczaj w marcu lub kwietniu. Aktinidia wymaga przycinania najdłuższych pędów. Drugie cięcie wykonuje się latem. Jest to tzw. “cięcie na owoc”. Przycina się wówczas pędy, na których znajdują się owoce. Należy jednak pamiętać, aby za ostatnim gronem, zostawić 5 do 8 liści. Letnie cięcie sprawi, że owoce będą lepiej odżywione, a co za tym idzie, słodsze i smaczniejsze.

Rozmnażanie aktinidii lub chińskiego agrestu

Najłatwiejszym sposobem rozmnażania aktinidii są odkłady poziome wykonywane w okresie zimowym. Można również aktinidię rozmnażać latem, pobierając tzw. sadzonki zielne, które ukorzenia się w tunelu foliowym. Można także spróbować wysiewu nasion. Najlepiej robić to wiosną lub jesienią. Przed wysiewem konieczne jest moczenie nasion w wodzie przez około 24 do 48 godzin. Nasiona wysiewa się na głębokość do 1 cm. Doniczkę z wysianą aktinidią należy umieścić w ciepłym pomieszczeniu. Podłoże powinno być wilgotne, ale nie mokre. Nasiona aktinidii kiełkują dopiero po trzech miesiącach od wysiania.

Ze względu na wysokie wymagania uprawa aktinidi, zwanej inaczej chińskim agrestem, jest trudna w naszej strefie klimatycznej. Można więc, zamiast do gleby sadzić aktinidię chińską w szklarni. Dobrym sposobem jest także sadzenie aktinidii w donicy, którą można w okresie zimowym przenieść w cieplejsze miejsce.

Jakie gatunki chińskiej aktinidii uprawiać w Polsce? Czy występuje chiński agrest krzyżówka?

Polecanymi dla naszego klimatu odmianami aktinidii są: aktinidia ostrolistna i aktinidia prostolistna. Oba te gatunki są mrozoodporne. Rodzą jednak owoce różne od dobrze znanego nam kiwi.

Aktinidia ostrolistna jest pnączem osiągającym kilkunastu metrów długości. Roślina posiada grube, jajowate i błyszczące liście. Kwiaty koloru białego pojawiają się na aktinidii ostrolistnej w maju. Owoce, które rozwijają się tylko z osobników żeńskich, zaczynają dojrzewać we wrześniu. Owoce utrzymują się na pędach aż do listopada. Aktinidia ostrolistna wydaje owoce o smaku podobnym do kiwi. Są one jednak o wiele mniejsze od kiwi. Osiągają długość od 2 do 3 cm. Ważą około 10 g. Owoce nie nadają się do przechowywania, jednak doskonale pasują jako dodatek do sałatek lub ciast. Gatunek ten owocuje w 3 lub 4 roku od posadzenia. W jednym roku, z jednej rośliny, można uzyskać około 15 kg owoców.

Aktinidia prostolistna rośnie nieco słabiej niż aktinidia ostrolistna. Długość jej pędów dochodzi do 5 metrów. Jest to jednak odmiana bardziej odporna na działanie mrozu. Roślina charakteryzuje się wielobarwnymi liśćmi. Wydaje również owoce: zielonkawe lub żółte, przypominające wyglądem wydłużone jagody. Owoce aktinidii prostolistnej osiągają wagę od 1,5 do 4 g. Dojrzewają one już w sierpniu. Zbiorów należy dokonać, zanim owoce całkowicie dojrzeją. Przejrzałe opadają i szybko się psują.

Polecane odmiany męskie

  • Jocker, Male – zapylacze dla Jumbo, Bingo, Scarlet September.
  • Weiki, Notsino – zapylacze dla Weiki, Anna, Geneva.

Polecane odmiany żeńskie

Actinidia
Źródło: Freepik.com
  • Jumbo – wydłużone, spłaszczone owoce, o masie do 20 g.
  • Lucy – charakteryzuje się ciekawymi, wielobarwnymi liśćmi. Odmiana ta nie wymaga zapylacza.
  • Geneva – zaokrąglone owoce z czerwono-brązowym rumieńcem. Owoce charakteryzują się miodowym aromatem. Masa od 7 do 12 g.
  • Scarlet September – rodzi wydłużone, walcowate owoce. Średnia masa od 6 do 8 g.
  • Purpurna Sadowa – ma duże owoce od 3,5 do 4 cm, masa od 10 do 14 g.
  • Bingo – rodzi wydłużone, spłaszczone owoce. W dojrzałych owocach miąższ jest koloru żółtego. Średnia masa owoców waha się od 8 do 14 g.
  • Domino – ma duże owoce o masie do 14 g. Owoce mają kulisty kształt. Przy odpowiednim nasłonecznieniu owoce mają miodowy posmak.
  • Agrest Xenia – to odmiana agrestu o wyjątkowo słodkich i soczystych owocach, niezależnie od płci, gdyż jest rośliną jednopienną, co oznacza, że posiada zarówno kwiaty żeńskie, jak i męskie na jednym krzaku.

Na co chorują pnącza?

Jedną z pierwszych chorób, jakie atakują pnącza, jest zgnilizna korzeni i podstawy pędu. Choroba ta ma pochodzenie grzybicze. Zaatakowane chorobą rośliny obumierają. Rośliny zainfekowane należy jak najszybciej usuwać. Sąsiadujące natomiast spryskać środkami ochrony roślin. W późniejszych fazach rozwojowych pnącze mogą zachorować na mączniaki, szarą pleśń, antraknozę, a także plamistość liści.

Mączniaki prawdziwe atakują wiele roślin. Objawem pojawienia się choroby jest wystąpienie na liściach białego nalotu. Z czasem nalot grzybni się rozrasta i zajmuje całą roślinę. Równie groźną chorobą jest szara pleśń, która powoduje brunatnienie i zamieranie pędów. Przy plamistości liści pojawiają się na nich wodniste i brunatne plamy. Porażone liście zasychają i opadają. W przypadku wystąpienia objawów należy reagować jak najszybciej. Porażone pędy i liście usuwać. Resztę rośliny spryskując środkami ochronnymi.

Owoc chińskiej aktinidii – właściwości

Owoc aktinidii chińskiej ma ogromne właściwości prozdrowotne. Kiwi zawiera bardzo dużo witamin i mikroelementów. Owoce chińskiego agrestu bogate są w witaminy C, E i B. Zawierają duże ilości cynku i potasu, a także mniejsze ilości pektyn i cukrów. Właściwości lecznicze aktinidii są zatem niezwykle cenne.

Kiwi na nadciśnienie

Owoc aktinidii bogaty jest w wiele składników mineralnych, takich jak: żelazo, magnez, fosfor oraz potas. Stąd kiwi obniża ciśnienie tętnicze. Badania naukowe wykazują, że regularnie spożywane kiwi zapobiega zakrzepom i obniża poziom trójglicerydów.

Czy kiwi i cukrzyca to dobre połączenie?

Kiwi jako owoc aktinidii chińskiej
Źródło: Freepik.com

Odpowiedź brzmi: zdecydowanie tak. Indeks glikemiczny kiwi = 50. Owoc ten mogą więc spokojnie spożywać diabetycy. Pamiętając o zachowaniu umiaru: 2 sztuki na dobę. Ze względu na niską kaloryczność kiwi powinno znaleźć się w jadłospisie osób na diecie. Kiwi poprawia procesy metaboliczne w organizmie. Owoc aktinidii daje również uczucie sytości ze względu na dużą zawartość błonnika pokarmowego. Kiwi zaleca się jako antidotum na zaparcia.

Wzmocnienie odporności

Kiwi to doskonały sposób na profilaktykę w sezonie infekcji. Zawiera dużą ilość witaminy C. Znacznie wyższą niż cytryna czy pomarańcze. Stąd kiwi można stosować w leczeniu przeziębienia. Owoc agrestu chińskiego ma silne właściwości utleniające, dzięki czemu chroni przed chorobami serca i nowotworami. Kiwi wspomaga także działanie układu pokarmowego.

Poprawa jakości wzroku

Owoc agrestu chińskiego zawiera również duże ilości luteiny i zeaksantyny. Składniki te wspomagają pracę narządu wzroku. Zapobiegają zaćmie i zwyrodnieniu plamki żółtej.

Kiwi w kuchni

Kiwi można spożywać w całości, solo. Stanowi doskonały dodatek do sałatek, ciast i deserów. Owoc aktinidii nadaje się również do produkcji dżemów i nalewek. Zmiksowane kiwi w połączeniu z kefirem stworzy orzeźwiający, pełen witamin koktajl. W sprzedaży, obok świeżego kiwi, dostępne jest również kiwi suszone i kandyzowane. Produkt taki będzie idealnym wzbogacaniem naszej diety w dodatkową dawkę witaminy C.

Jest to również alternatywa dla osób nieprzepadających za świeżymi owocami. Suszone bądź kandyzowane kiwi można stosować jako dodatek do owsianki lub musli. Dostępne jest również kiwi w formie owoców w syropie. Takie owoce będą świetnym dodatkiem do deserów, ciast czy lodów. Kwaśne owoce w połączeniu ze słodkim syropem to idealna propozycja dla domowych musów owocowych czy koktajli.

admindo

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.