Cis japoński (Taksus cuspidata) – gatunek drzewa iglastego. Należy on do rodziny cisowatych. Przywędrował do nas z Azji. Cis rośnie bardzo powoli. Z tego względu jest odpowiedni do mniejszych i średnich ogrodów. Jest bardzo odporny na trudne warunki klimatyczne. To gatunek silnie trujący. Stanowi jednak źródło taksolu, związku, który wykorzystywany jest w leczeniu nowotworów. Jakie są zasady uprawy i pielęgnacji cisa? Sprawdźmy!

Cis. Ogólny opis i charakterystyka

Cis jest dość rozłożystym drzewem, które ma szeroki, stożkowaty pokrój. Osiąga wysokość do 15 metrów. Często spotykany jest w formie krzewu, tworzącego gęste zarośla. Ma czerwonobrązową korę. U dojrzałych osobników kora łuszczy się i odpada. To nadaje mu charakterystycznego wyglądu. Liście są zimozielone, spłaszczone i gwałtownie zwężają się ku końcowi. Są osadzone na krótkim, cienkim ogonku. Igły rozmieszczone są nieregularnie. Każda z nich osiąga długość do 2,5 centymetra.

Cis jest rośliną wiatropylną. Ma niepozorne kwiaty, o żółtym zabarwieniu. Cis wytwarza nasiona, a najwięcej spośród wszystkich gatunków cis japoński. To najwolniej rosnące drzewo pośród wszystkich iglaków. Dlatego chętnie jest wykorzystywany na żywopłoty. Rośnie powoli, nie osiąga dużych wysokości i bez trudu można go formować oraz przycinać. Rocznie przyrasta zaledwie o 4 centymetry. Starsze krzewy rosną nieco szybciej. Wciąż jednak jest to kilkanaście centymetrów rocznie. Cis jest bardzo dekoracyjny. Dlatego właśnie chętnie wybieramy go do swoich ogrodów. Ma zimozielony kolor i błyszczące igły. Jego kształt jest stożkowaty, bardzo łatwy do formowania.

Cis japoński — uprawa i pielęgnacja

Czy uprawa i pielęgnacja cisu mogą przysporzyć trudności? Zdecydowanie nie. Cis jest łatwy w pielęgnacji. Najlepiej radzi sobie na lekko kwaśnych podłożach. Nie jest on jednak bardzo wymagający. Na innych typach gleby też jest w stanie rosnąć. Można go posadzić nawet na glebie mało urodzajnej i kamienistej. Nie lubi gleby podmokłej i źle radzi sobie na glebach bardzo kwaśnych oraz zasadowych. Nie powinno się go sadzić w towarzystwie roślin, które preferują kwaśne gleby. Cis nie będzie wraz z nim rósł. To bardzo ważna informacja, bowiem wiele roślin lubi kwaśne gleby, szczególnie tych, które sadzimy na skalniakach i skałkach.

Podlewanie

Pielęgnacja tego gatunku nie należy do najtrudniejszych. Warto pamiętać o regularnym nawożeniu. Sprawdzi się nawóz do iglaków. Pielęgnacja cisu nie obejmuje częstego podlewania. Cis nie lubi, gdy się go regularnie podlewa i dobrze znosi delikatne przesuszenia. Podlewać należy tylko młode osobniki. Cis nie lubi wilgoci w ziemi, ale lubi wilgoć w powietrzu. Dlatego świetnie radzi sobie na obszarach nadmorskich. Można go sadzić w pobliżu stawów, oczek wodnych, rzek. Należy jednak pamiętać, że jego korzenie nie mogą być w glebie podmokłej. Może doprowadzić to do ich gnicia.

Roślina ta lubi stanowiska słoneczne. Poradzi sobie też w półcieniu i cieniu. Jest w stanie przystosować się do prawie każdych warunków. Spokojnie można go sadzić zarówno w pełnym słońcu, jak i pod wysokimi drzewami. Zanieczyszczenia miejskie nie wpływają na niego negatywnie. Ma doskonałą wytrzymałość na mróz. Pielęgnacja cisu należy do jednej z najłatwiejszych. Tak naprawdę ogranicza się do okazjonalnego podlania i dostarczenia odpowiedniego nawozu. Od czasu do czasu można go przycinać. To niezbędne, jeśli chcemy uformować z niego żywopłot.

Okres cięcia rośliny przypada na marzec i kwiecień. Można go ciąć bardzo radykalnie. Nie uszkodzi go nawet przycinanie grubych pędów. W okresie letnim można wykonywać cięcia korygujące, które najczęściej polega na odcinaniu tych gałązek, które wyrastają poza bryłę. Cis nie choruje często. Jest raczej odporny na większość chorób. Jedyne, co mu zagraża, to szkodniki. Zdarza się, że zostaje zaatakowany przez grzyby. Choroby grzybowe sprawiają, że jego pędy umierają. Dlatego wszystkie chore gałązki należy bezwzględnie usuwać.

Cis japoński powinien być ściółkowany. Należy miejsce wokół sadzonki zasypać korą. Pozwoli to na zmniejszenie ryzyka chorób grzybowych.

Cis japoński — odmiany

Cis ma wiele różnych odmian. Wśród nich są takie mniej i bardziej popularne. Do jednych z najbardziej popularnych w naszych rejonach należą:

• cis japoński aurescens,
• cis japoński nana,
• a także cis japoński rustique.

Cis aurescens to odmiana karłowa. Jego cechą charakterystyczną są igły o żółtym zabarwieniu. Rośnie do 0,5 metra wysokości. Dokładnie taką samą szerokość może osiągnąć. Można z niego uformować regularny kwadrat. Jest to odmiana bardzo gęsta, szeroka i rozłożysta. Tylko igły młodszych osobników mają żółte zabarwienie. Niestety igły starszych okazów tracą ten kolor. Jego największą zaletą jest to, że jest gatunkiem długowiecznym. Owoce rośliny są silnie trujące i mogą być niebezpieczne dla ludzi. Szczególne zagrożenie stanowią dla małych dzieci i zwierząt. To powód, dla którego niektórzy rezygnują z tej odmiany.

Cis japoński aurescens można sadzić zarówno w słońcu, jak i półcieniu. Lubi lekko kwaśną glebę, delikatnie wilgotną.

Odmiana nana jest dość rozłożysta i zwarta. Rośnie bardzo wolno. Po dziesięciu latach nie przekracza 1 metra wysokości i 1 metra szerokości. Igły ma ciemnozielone. Owoce również są trujące dla ludzi i zwierząt. Dodatkowo mają bardzo atrakcyjny, czerwony kolor. Cis nana jest bardzo łatwy w uprawie, lubi stanowiska słoneczne, ale poradzi sobie też w cieniu. Najlepszym rodzajem podłoża jest gleba przepuszczalna. Nie reaguje negatywnie na zanieczyszczenia powietrza. Ma dużą odporność na spaliny, dym, toksyny zawarte w powietrzu. Można go bez większych trudności przycinać. Nie powinien być sadzony w miejscach, w których będzie narażony na silne i zimne wiatry.

Cis japoński rustique jest odmianą drzewiastą. W przeciwieństwie do poprzednich odmian rośnie dość szybko. Jest rozłożysta i rozgałęziona. Jej gałęzie są wzniesione. Ma kształt stożka i nie rośnie zbyt wysoko. Osiąga wysokość do 2,5 metra. Jej docelowa szerokość to 3 metry. Igły mają ciemnozielony kolor, są długie i błyszczą. Najlepiej radzi sobie na żyznym podłożu. Gleba powinna być zwięzła i umiarkowanie wilgotna. Lubi stanowiska półcieniste albo cieniste. Nie lubi przeciągów i zimnych temperatur. Jej odporność jest nieco mniejsza niż innych odmian.

Cis japoński — zastosowanie

Cis japoński sprawdzi się w różnych typach ogrodów. Jest odpowiedni do ogrodów w stylu naturalistycznym. Można go również wykorzystać w ogrodzie japońskim, a także w ogrodzie francuskim. Wiele zależy od tego, jak zostanie przycięty. Do ogrodów naturalistycznych odpowiedni będzie cis nieuformowany. Im bardziej nieuporządkowana będzie jego forma, tym lepiej. Można go sadzić pojedynczo oraz w większych grupach. Chętnie jest wybierany jako roślina na żywopłot.

Cis tworzy naturalną barierę, sprawdzi się jako zielone ogrodzenie. Dzięki niemu ogród staje się intymną i prywatną przestrzenią. Cis jest też naturalną barierą przed niechcianym hałasem. Można go stosować również jako ochronę przed zimnym wiatrem.

Można go również hodować w domu. Jest rośliną odpowiednią do bycia drzewkiem bonsai. Jeśli chcemy mieć cisa bonsai na parapecie, to musimy go uprawiać w odpowiedni sposób. Kluczowe jest przycinanie drzewka. Jest doskonały jako roślina domowa. Przede wszystkim dlatego, że rośnie powoli i niezbyt wysoko. Inne krzewy i drzewka nie nadają się do bycia roślinami domowymi, bo zbyt szybko osiągają duże rozmiary. W przypadku cisa ten problem nie występuje.

Jeśli hodujemy go w domu to musimy pamiętać o regularnym podlewaniu i nawożeniu. Nie należy go jednak podlewać zbyt często. Warto pamiętać, że jego owoce są trujące. To szczególnie ważne, jeśli w ogrodzie albo w domu przebywają zwierzęta i małe dzieci.