Czarnuszka damasceńska to roślina wielofunkcyjna. W ogrodzie i w domu pełni funkcję dekoracyjną. Ma ładne, delikatne kwiaty. Jest też rośliną, którą można wykorzystywać w kuchni. Na tym lista zastosowania czarnuszki się nie kończy.

Nie każdy o tym wie, ale to roślina lecznicza. Do tego jest łatwa w uprawie i pielęgnacji. To jedna z tych roślin, którą bezsprzecznie warto mieć u siebie w domu. Jak hodować czarnuszkę? Jakiej pielęgnacji wymaga czarnuszka damasceńska? Jak można ją wykorzystać w kuchni? Czy przyda się w domowej apteczce? Co o sianiu nasion mówi kalendarz ogrodnika? O tym, poniżej!

Czarnuszka damasceńska – ogólna charakterystyka

Jest to gatunek z rodziny jaskrowatych. Przywędrowała do nas z okolic Afryki, Azji i Kaukazu. Spotykana jest również w Europie. W Polsce nie wstępuje jako roślina dzika. Należy do roślin uprawnych, a jej łodyga wyrasta do 40 centymetrów wysokości. Jest nieco rozgałęziona. Czarnuszka damasceńska kwitnie dość obficie. Jej kwiaty są duże, otaczają je postrzępione, drobne listki. Mogą być białe, niebieskie. W odmianach ozdobnych zdarzają się kwiaty w innych kolorach.

Czarnuszka damasceńska ma też owoce, które wysychają. Zeschnięte owoce są elementem dekoracyjnym. Można je wstawić do wazonu i ozdobić nimi wnętrze o charakterze rustykalnym. Właściwości zdrowotne mają nasiona tej rośliny. To one są wykorzystywane w kuchni. Tylko nasiona czarnuszki siewnej mogą być przyprawą. Nasiona damasceńskiej mają wyłącznie farmakologiczne zastosowanie.

Jest to roślina jednoroczną, która w ogrodzie prezentuje się niezwykle ozdobnie. Przyciąga liczne owady, dzięki którym ogród jawi się jako leśna łąka. Kwitnie w lipcu i czerwcu.

W niektórych rejonach uznawana jest za chwast. W Polsce jest pożądaną rośliną dekoracyjną. Występuje w kilku odmianach.

1. Miss Jekyll dorasta do 50 centymetrów i kwitnie na niebiesko.
2. Miss Jekyllhybrys może osiągnąć nawet 70 centymetrów wysokości. Jej kwiaty są białe, niebieskie i różowe. Tworzą niezwykle ozdobne bukiety.
3. Perian Jawel ma kwiaty różowe i niebieskie.
4. Natomiast Blue Midget cieszy się błękitnymi kwiatami i dorasta do 25 centymetrów.

Czarnuszka damasceńska. Zastosowanie i uprawa

Czarnuszkę uprawia się z nasion. Nasiona wysiewa się do skrzynki, donicy albo bezpośrednio do gleby. Mieszankę nasion można przechowywać aż do trzech lat.

Kalendarz ogrodnika wskazuje, że najlepiej je wysiewać w okresie od marca do czerwca. Nasiona roślin miododajnych lubią żyzne gleby. Podłoże powinno być przepuszczalne i mieć lekko kwaśny albo obojętny odczyn pH. Gleba musi być bogata w witaminy i minerały. Sprawdzą się więc odpowiednie nawozy.

Od zasiania należy zaczekać około dwóch tygodni. Po tym czasie czarnuszka damasceńska zakiełkuje. Najlepiej, jeśli nasiona będą w słonecznym miejscu. Powinno się je siać w rzędach, zachowując odpowiednie odległości. Nasionka wsypujemy do dołków o głębokości 1 centymetra. Początkowo można ją zasiać w mniejszych odległościach. Gdy tylko roślina dorośnie do 5 centymetrów, należy niektóre sadzonki przesadzić w inne miejsce. Dzięki temu przerzedzimy rząd do odpowiedniego zagęszczenia. Między sadzonkami powinno być minimum 15 centymetrów odległości. Rzędy warto rozstawić na odległość 25 centymetrów.

Młode rośliny należy plewić. Regularne pozbywanie się chwastów zapewni czarnuszce odpowiednie warunki do wzrostu. Nawozy należy stosować w czasie kwitnienia. Sprawdzą się nawozy wieloskładnikowe.

Podlewanie

Czarnuszka damasceńska wymaga też regularnego podlewania, szczególnie w porach suchych. Warto jednak pamiętać, że nie lubi podmokłych terenów. Najlepiej radzi sobie w stanowiskach słonecznych. Można ją również sadzić na balkonach i tarasach. Kwiatostany, które przekwitną, należy regularnie usuwać. Tylko wtedy czarnuszka damasceńska zakwitnie ponownie. Mieszki nasienne dojrzewają w okresie późnego lata. Przypada to na miesiące: sierpień i wrzesień.

Nasiona roślin miododajnych zbieramy poprzez zerwanie całej torebki nasiennej. Należy ją umieścić w suchym miejscu i dokładnie wysuszyć. Miejsce powinno być też ciepłe i wietrzne. Przewiew umożliwi szybkie i skuteczne schnięcie. Po wysuszeniu torebki wysypujemy nasiona. Mieszanka powinna zostać dodatkowo dosuszona. W innym wypadku może zapleśnieć. Nasiona rośliny posadzonej w maju będą bardziej obfite w oleje, ale będzie ich mniej. Jeśli zależy nam na dużej ilości nasion, to najlepiej czarnuszkę posadzić w kwietniu. Szerokie jest czarnuszki zastosowanie i uprawa nie jest też trudna. Jak można ją wykorzystać?

Czarnuszka damasceńska. Zastosowanie

Czarnuszka damasceńska ma szerokie zastosowanie ozdobne. Można ją sadzić w ogrodach, na balkonach i na tarasach. Można ją też posadzić w domu jako roślinę doniczkową. Świetnie nadaje się na ozdobne rabaty. Można wykorzystać czarnuszkę o tym samym kolorze kwiatów albo zmieszać ze sobą różne gatunki. Jednobarwna rabata będzie bardziej elegancka i stylowa. Wielobarwne rabaty będą radosne. Czarnuszka damasceńska jest rośliną miododajną. Oznacza to, że będzie przyciągała wszelkiego typu owady. Z tego względu świetnie sprawdzi się w ogrodach o charakterze dzikim, leśnym. Ogrody, w których roi się od owadów wyglądają jak dzika, leśna łąka. Nie oznacza to jednak, że czarnuszka damasceńska nie pasuje do ogrodów w innym typie.

Można ją zastosować w ogrodzie o każdym stylu. Dobrze będzie wyglądała w towarzystwie trwa ozdobnych oraz innych roślin rabatowych. Można ją sadzić wokół oczek wodnych, o ile gleba nie jest podmokła. Dobrze komponuje się z kolorowymi bylinami. Warto ją łączyć z roślinami, które kwitną w tym samym czasie. Wtedy ogród będzie pełen barw i zapachów. Suche owoce warto zebrać. Dobrze będą pasowały do wnętrza. Można nimi udekorować salon, sypialnię, a nawet łazienkę. Obok czarnuszki damasceńskiej można posadzić jej siostrę, czyli czarnuszkę siewną. Jej nasiona idealnie dopełnią domową kuchnię.

Czarnuszka damasceńska. Zastosowanie farmakologiczne i kosmetyczne

Z jej nasion uzyskuje się olej. Jest on dosyć tłusty i bogaty w kwasy nienasycone. Olej ten może być wykorzystywany w kosmetyce. Czarnuszka damasceńska ma swoje zastosowanie w pielęgnacji skóry, włosów i paznokci. Jej nasiona zawierają olej, który pachnie jak poziomka. Można go stosować jako zapachowy dodatek do kremów i balsamów.

Z oleju czarnuszki damasceńskiej tworzy się także kompozycje zapachowe. To składnik wielu perfum o rozmaitych bukietach zapachowych. Dobrze komponuje się z zapachami żywicznymi, drzewnymi i kwiatowymi. Jednak najbardziej pożądanym zastosowaniem nasion czarnuszki jest ich wykorzystanie w farmakologii. Zarówno nasiona, jak i pozyskiwany z nich olej mają właściwości zdrowotne. Wspomagają pracę układu odpornościowego, pokarmowego i oddechowego. Wspomagają ogólną odporność organizmu, dzięki czemu łatwiej jest uniknąć infekcji i wielu chorób.

Działanie

Mają korzystne działanie przeciwalergiczne. Mogą zwalczać niektóre pasożyty. Doskonale działają na nieżyt nosa. Mają działanie moczopędne oraz żółciopędne. Z tego względu są często wykorzystywane w chorobach układu moczowego. Mogą wspomagać leczenie drobnych infekcji i nieprawidłowości. Mają też działanie redukujące stres. Czasem wykorzystuje się je w terapii leczącej depresje. Niektórzy uważają, że mają właściwości antyrakowe. Są też bardzo pomocne w zwalczaniu stanów zapalnych. Z tego względu dobrze działają na zapalenie skóry.

Ze względu na bogactwo kwasów nienasyconych, nasiona czarnuszki są zalecana dla osób, które borykają się z chorobami układu sercowego. Wspomagająco działają na pracę wątroby. W dużych ilościach mają działanie przeczyszczające. Spożywane regularnie poprawiają pracę jelit. Niektórzy zalecają je w walce z tasiemcem. Dzięki nim larwa tasiemca nie może przykleić się do układu pokarmowego.

Olejek eteryczny służy też leczniczym masażom. Stosowany na skórę wspomaga walkę z grzybicom. Warto jedna pamiętać, że czarnuszka działa tylko wspomagająco. Spożywanie nasion i olejku nie wyleczy nas z chorób. W przypadku poważnych schorzeń niezbędna jest wizyta u lekarza.