Pompy ciepła monoblok i split można bez zbytniej przesady nazwać istnym przebojem na polskim rynku budowlanym. Z początku traktowane z pewną nieufnością, błyskawicznie zdobyły popularność inwestorów i użytkowników. Są szeroko stosowane w budownictwie jednorodzinnym, wielorodzinnym i komercyjnym, zarówno w obiektach nowopowstałych, jak i modernizowanych. Na czym polega ich fenomen?

Energia z natury

Pompy ciepła są ekologicznym i efektywnym źródłem energii, pozwalającym na obniżenie kosztów eksploatacji budynków, a także na spełnienie obowiązujących wymogów prawnych. Do ogrzewania domu i ciepłej wody użytkowej w trzech czwartych używają energii cieplnej zawartej w powietrzu. Nie zawsze zdajemy sobie sprawę z jej istnienia, a okazuje się, że jej wykorzystanie umożliwia redukcję opłat eksploatacyjnych o nawet połowę w porównaniu z zapewniającymi podobne warunki termiczne we wnętrzach kotłami gazowymi o tej samej mocy grzewczej. Decyzja o zainstalowaniu tego rozwiązania jest więc ze wszech miar uzasadniona ekonomicznie, nie sposób też nie dostrzec aspektów prośrodowiskowych tego rozwiązania. Ponieważ z elektryczności pochodzi tylko 25% energii potrzebnej do ogrzania budynku, pompa ciepła wydatnie wpływa na zmniejszenie jego śladu węglowego i emisji szkodliwych substancji do atmosfery.

Pompa ciepła monoblok czy split?

To dylemat, przed którym stoi każdy, kto chce zamontować to nowoczesne źródło ciepła w swoim domu. Oba systemy wykorzystują dokładnie te same zjawiska fizyczne. Zasysane do pompy powietrze trafia do parownika, gdzie oddaje swoją energię cieplną do czynnika chłodniczego, który w stanie ciekłym (rozprężonym) jest zimny. Podgrzanie powoduje jego parowanie, czyli zmianę stanu skupienia na gazowy. W takiej postaci czynnik trafia do sprężarki – tam znacznie wzrasta jego ciśnienie i temperatura. W wyniku skraplania w wymienniku ciepła oddaje następnie ciepło do zmagazynowanej w zasobniku wody, która już bezpośrednio służy ogrzewaniu domu. Ostatni etap to powrót schłodzonego czynnika do stanu ciekłego i skierowanie go ponownie do parownika, gdzie cały cykl zaczyna się od nowa.

Różnica pomiędzy systemami monoblok i split leży w sposobie, w jaki skonstruowana jest pompa ciepła.

Monoblok, czyli całe urządzenie na zewnątrz domu

W pompie typu split układ chłodniczy jest podzielony na dwie jednostki – zewnętrzną i wewnętrzną, połączone przewodami, w których krąży czynnik chłodniczy. Pompa ciepła monoblok zawiera wszystkie komponenty – parownik, sprężarkę, skraplacz i zawór rozprężny – w jednej obudowie. Korzyści płynące z takiej konstrukcji są wielorakie. Przede wszystkim urządzenie nie zajmuje miejsca wewnątrz domu. Znacznie łatwiejszy i tańszy jest też montaż, bowiem pompa ciepła monoblok, będąc fabrycznie hermetyczna, nie wymaga od instalatora – w przeciwieństwie do pompy split – specjalistycznych uprawnień do pracy z gazowymi czynnikami chłodniczymi. Nie trzeba też wykonywać połączeń między jednostkami. To sprawia, że pompa ciepła monoblok, choć droższa w zakupie, jest na dłuższą metę mniej kłopotliwa i tańsza w eksploatacji, trzeba tylko pamiętać o zabezpieczeniu jej przed zamarznięciem wody.

Pompa ciepła a efektywność energetyczna budynku

Jeśli chodzi o ogrzewanie i przygotowanie ciepłej wody użytkowej – trudno byłoby znaleźć rozwiązanie bardziej wydajne niż pompa ciepła. Monoblok czy split, oba dostępne na rynku systemy odznaczają się znakomitą sprawnością, która wyrażona jest przez współczynnik SCOP określający, ile ciepła jest w stanie wyprodukować pompa przy poborze mocy elektrycznej w wysokości 1 kW. Optymalny poziom tego parametru wynosi 4 co oznacza, że urządzenie oddaje cztery razy więcej ciepła, niż pobiera prądu. Oszczędności widać jak na dłoni, a jeśli jeszcze budynek jest wyposażony w instalację fotowoltaiczną dostarczającą energię niezbędną do zasilania, koszty ogrzewania stają się minimalne. Choć wciąż jeszcze może się zdawać, że konfiguracja pompy ciepła (monoblok lub split) z instalacją PV to pieśń przyszłości, nie sposób oprzeć się wrażeniu, że ta przyszłość dzieje się na naszych oczach.

Pompa ciepła – rozwiązanie na lata

Montaż pompy ciepła w domu to inwestycja. Nie musi też wiązać się z dużymi kosztami – wystarczy poznać i skorzystać ze wsparcie, które oferują programy dofinansowań – zarówno te państwowe, jak i unijne. Ta nowoczesne technologia podnosi też wartość nieruchomości, dzięki czemu przy ewentualnej sprzedaży – cena domu może wzrosnąć. Warto mieć to na uwadze, planując źródło ciepła, podstawą jednak powinna być potrzeba zapewnienia komfortu swojej rodzinie – w tym kontekście pompy ciepła sprawdzą się znakomicie.