Aksamitki (Tagetes) to rośliny jednoroczne, które można spotkać nie tylko w przydomowych ogrodach. Sadzi się je również na balkonach, w parkach oraz w miejskich rabatach kwiatowych. To wszystko ze względu na ich niewielkie wymagania pielęgnacyjne. Aksamitki są bardzo popularnymi roślinami, cenionymi zarówno przez początkujących, jak i doświadczonych ogrodników. Warto pomyśleć nad posadzeniem ich w swoim ogrodzie. Poniżej przybliżamy ich odmiany oraz wymagania pielęgnacyjne.

Gatunki aksamitek

Kwiaty aksamitki dzielą się na wiele gatunków, a w zależności od nich mogą różnić się kwiatami czy wysokością. Wyróżnia się ponad 50 różnych gatunków tej rośliny, ale w ogrodach królują jednak trzy najpopularniejsze warianty dzielące się na wiele odmian:

• Aksamitka wąskolistna (Tagetes tenuifolia) — to odmiana osiągająca maksymalnie 30 cm wysokości. Jej koszyczki kwiatowe są dosyć małe i osiągają między 1,5 a 2 cm średnicy. Liczne i delikatne kwiaty występują w kolorze żółtym, pomarańczowym oraz brązowym. Do odmian gatunku wąskolistnego należą między innymi Lulu, czyli rośliny o jasnożółtych kwiatach, Gnom z jasnopomarańczowymi kwiatami czy brązowe Ornamenty;
• Aksamitka wzniesiona (Tagetes erecta) — nie bez powodu nazywana również aksamitką wyniosłą. Gatunek ten cechuje się średnią wysokością wynoszącą około 60 cm. Istnieją też odmiany dorastające na wysokość nawet powyżej 1 metra! W przypadku aksamitki wzniesionej koszyczek kwiatowy może osiągnąć średnicę do 15 cm i przybiera barwy żółte, pomarańczowe, a rzadziej kremowe. Odmian aksamitki wzniesionej jest wiele. Wśród nich Vanilla, czyli roślina o jasnokremowych, a czasem białych kwiatostanach lub Mary Helen, czyli żółta odmiana. Występują także odmiany o pomarańczowych koszykach kwiatowych, np. Hawaii lub Cupido.
• Aksamitka rozpierzchła (Tagetes patula) — jeden z najbardziej popularnych gatunków aksamitki. Osiąga wysokość między 15 a 50 cm wysokości. Znajdą się także egzemplarze dorastające do 75 cm. Kwiaty aksamitki rozpierzchłej zwykle mają średnicę 4-6 cm i przybierają kolory od żółtego aż po brąz, a także mogą występować w wersji wielobarwnej. To właśnie ta roślina wydziela najbardziej intensywny zapach i posiada wiele odmian, w tym z kwiatami w kolorze żółtym (odmiana Stefi) lub Pirat, czyli odmiana trójbarwna.

Rozmnażanie aksamitki

Roślina ta dobrze znosi przesadzanie, nawet w okresie kwitnienia. Jedyne, na co należy zwrócić szczególną uwagę to aby w trakcie tego procesu nie uszkodzić jej delikatnych korzeni. Dlatego najlepiej wykopać je z bryłką ziemi. Po przesadzeniu aksamitkę należy podlać obficiej niż zwykle.

Aksamitka to roślina jednoroczna, ale z zaschniętych kwiatów można pozyskać nasiona, które da się wykorzystać w kolejnym sezonie. Nasiona należy przesuszyć i przechowywać w suchym miejscu. Jeżeli utrzymaliśmy roślinę w ogrodzie do późnej jesieni, to prawdopodobnie jej nasiona same się już posiały i przezimują w gruncie. Cechują się one wystarczającą odpornością, aby przetrwać zimę. Możemy również kupić gotowe sadzonki lub nasiona.

Jak i kiedy siać aksamitkę?

O porze wprowadzenia rośliny do ogrodu decyduje miejsce, w którym chcemy kwiaty posadzić. Ważny jest także fakt czy posiejemy je z nasion, czy może planujemy wykorzystać gotowe sadzonki. Nasiona aksamitki warto wysiać do gruntu już w kwietniu lub w maju, aby zdążyły się rozrosnąć. Sadzonki natomiast powinny znaleźć się w gruncie w drugiej połowie maja.

Jeśli chcemy uprawiać roślinę np. w doniczce lub wysiać ją najpierw do doniczki, musimy pamiętać o kilku ważnych kwestiach. Aksamitka wymaga podłoża żyznego i przepuszczalnego, dlatego warto zastosować drenaż. Dobrze sprawdzi się wsypana do doniczki mieszanka zwykłej ziemi ogrodowej z torfem i piaskiem. Nasiona powinny znaleźć się w ziemi najpóźniej pod koniec marca. Natomiast sadzonki dopiero po upewnieniu się, że noce są wystarczająco ciepłe i nie występują już przymrozki.

Pamiętajmy o tym, że aksamitka powinna znaleźć się w takim miejscu w ogrodzie lub na tarasie, aby docierała do niej wystarczająca ilość światła. Roślina ta kocha światło i niestraszne jest jej nawet ostre słońce, dlatego zwykle zaleca się, aby sadzić ją w południowej i zachodniej części ogrodu. Temperatura wymagana do prawidłowego wzrostu aksamitki wynosi co najmniej 20 stopni Celsjusza.

Uprawa i pielęgnacja rośliny

Aksamitka uważana jest za roślinę bardzo łatwą w uprawie. Polecana jest szczególnie początkującym ogrodnikom. Pomimo takiej opinii powinniśmy zadbać o to, aby zapewnić jej odpowiednie do wzrostu warunki. Tylko wtedy będzie ona stanowiła przepiękną ozdobę ogrodu, a także uraczy nas swoim intensywnym zapachem. Choć nazywana jest śmierdziuszkiem, zapach aksamitki docenią doświadczeni ogrodnicy.

Gdzie stosuje się kwiat aksamitki?

Kwiaty te najczęściej stosowane są w przydomowych lub miejskich rabatach, parkach oraz w donicach i skrzynkach (także na balkonach i tarasach). Możliwe jest również obsadzenie aksamitką ogrodowych skalniaków. Ze względu na swoje właściwości sadzona jest również w ogródkach warzywnych.

Pielęgnacja kwiatów

Znamy już wymagania aksamitki co do ilości światła, ale jak wygląda kwestia podlewania i nawożenia? Otóż roślina ta lubi, gdy podlewa się ją umiarkowanie. Należy jednak pamiętać, że w okresie długiej suszy częstotliwość dostarczania aksamitce wody powinna się zwiększyć. Trzeba również zwrócić uwagę na to, aby roślinę tę podlewać bezpośrednio do korzenia. Polewanie wodą zielonych części rośliny jest niewskazane.

Warto w okresie kwitnienia zastosować nawozy do roślin kwitnących, wtedy roślina może zakwitnąć bujniej. Oprócz tego należy oczywiście regularnie usuwać obumarłe kwiaty i zeschnięte liście. Sprawi to, że roślina będzie obficie kwitła i wydłuży się również trwałość kwiatów. Wyżej wymienione zasady sprawdzą się w przypadku każdego gatunku aksamitki. Jak natomiast wygląda  pielęgnacja rośliny z wyszczególnieniem na konkretne gatunki?

Uprawa i odmiany

Aksamitkę wąskolistną możemy sadzić w miejscach nasłonecznionych, ale także w półcieniu. Cechuje się ona największą odpornością na cień spośród wszystkich gatunków. Ten gatunek jest również odporny na krótko trwające susze, natomiast lepiej nie dopuścić do nadmiernego przesuszenia rośliny. W okresie wegetacji nawadniamy ją obficiej niż zwykle, wciąż nie dopuszczając do przelania. Aksamitka wąskolistna to gatunek bardzo wrażliwy na chwasty i z tego względu należy zadbać o to, aby regularnie odchwaszczać glebę wokół rośliny.

W przypadku aksamitki wzniesionej pielęgnacja wygląda podobnie. Podlewamy roślinę regularnie, ale w umiarkowanej ilości. Ten gatunek może wymagać również nawożenia ze względu na to, że osiąga on duże rozmiary. Wówczas zwróćmy uwagę, aby nawóz nie zawierał zbyt wysokiego stężenia azotu. W przeciwnym wypadku poskutkuje to osłabieniem kwitnienia, a kwiaty zachowają krócej swoją trwałość. Aksamitkę wzniesioną warto osłonić od wiatru, ponieważ długie łodygi obciążone kwiatami mogą się przy mocnych podmuchach połamać.

Aksamitka rozpierzchła będzie wymagała, aby regularnie wzruszać ziemię wokół niej. Roślinę tą nawozimy tylko w przypadku, gdy zaobserwujemy żółknięcie liści lub nagłe zahamowanie wzrostu. Również w przypadku tego gatunku zbyt duże stężenie azotu w nawozie może źle wpłynąć na roślinę.

Zastosowania aksamitki

Roślina ta, oprócz swoich ozdobnych walorów, uprawiana jest ze względu na swoje liczne właściwości. Aksamitka stosowana jest w lecznictwie, kosmetyce, sztuce kulinarnej. Znana jest również jako roślina allelopatyczna, ze względu na fakt, że olejek eteryczny wytwarzany przez aksamitkę odstrasza owady i inne szkodniki, a także hamuje rozwój chwastów. Poniżej przedstawiamy wybrane właściwości aksamitki.

Właściwości aksamitki

Aksamitka rozpierzchła po wysuszeniu kwiatów może być stosowana jako przyprawa do przepisów kuchni gruzińskiej. Ze względu na to, że kwiaty są jadalne, stosuje się je również do przyozdabiania potraw, a także w sałatkach. Jest to również roślina popularna w ziołolecznictwie, ze względu na swoje właściwości antybakteryjne i przeciwgrzybicze. Herbata z kwiatów aksamitki może nas wspomóc w przypadku zapalenia gardła, chorobach układu moczowego, a nawet w przypadku bólu mięśni i stawów.

Kwiaty aksamitki można wykorzystać również do przygotowania toniku. Wystarczy zalać je wrzątkiem i poczekać, aż napar wystygnie. Taki tonik służyć będzie przede wszystkim osobom, którym zależy na spowolnieniu starzenia się skóry oraz chcących poprawić elastyczność naczyń krwionośnych. W kosmetyce aksamitka znana jest również ze względu na swoje dobroczynne działanie w przypadku łuszczycy.

Roślina ta sprawdzi się również w skutecznym odstraszaniu nieproszonych gości z naszego ogrodu. Jej intensywny zapach działa odpychająco na owady takie jak mrówki, komary czy mszyce. Ze względu na to, kwiat aksamitki sprawdzi się doskonale w sąsiedztwie pomidorów czy róż, ponieważ uchroni je przed atakiem wełnowców. Aksamitka ochroni także inne posadzone w ogrodzie rośliny dzięki temu, że jej wabi ona nicienie. Szkodniki te po bezpośrednim kontakcie z korzeniem aksamitki giną. Roślina ta odstrasza również krety. Warto również wspomnieć o tym, że aksamitka jest rośliną atrakcyjną dla pszczół. Jeżeli zatem planujemy stworzyć ogród przyjazny tym owadom, kwiaty te sprawdzą się idealnie.

Czy warto posadzić w swoim ogrodzie aksamitkę?

Odpowiedź na to pytanie brzmi: zdecydowanie tak! Biorąc pod uwagę małe wymagania w jej pielęgnacji i uprawie, a także dużą ilość odmian jest to roślina wdzięczna i nadająca się do każdego typu ogrodu. Dzięki wielości zastosowań aksamitka jest jeszcze bardziej atrakcyjna.

Aksamitki okazują się doskonałą rośliną do posadzenia w ogrodzie. Przy planowaniu kolejnych nasadzeń warto wziąć tę roślinę pod uwagę niezależnie od tego, czy bardziej odpowiada nam jeden, konkretny gatunek, czy wszystkie. Każda z odmian ma niesamowite właściwości, a ich pielęgnacja jest bardzo prosta i niewymagająca. Oprócz tego obszerny wybór kolorów i gatunków pozwoli na zagospodarowanie miejsca zarówno w ogrodzie urządzonym w stylu nowoczesnym, jak i klasycznym.