Bazylia doniczkowa — rodzaje i sposoby uprawy

Najpopularniejszą odmianą bazylii jest bazylia pospolita — słodka w smaku. Inne rodzaje to bazylia fioletowa (mniej słodka), bazylia cytrynowa (smak cytrynowy) i bazylia tajska (smak lukrecji).

Najlepsza bazylia do uprawy:

Istnieje wspaniały wybór bazylii, które znajdziesz w lokalnych centrach ogrodniczych i szkółkach. Oto kilka odmian:

• Bazylia Genovese – to klasyczna bazylia pesto z dużymi, ciemnozielonymi, pomarszczonymi liśćmi. Większość rodzajów bazylii Genovese osiąga wysokość do 1,5m.
• Bazylia cytrynowa – ta pachnąca bazylia ma cytrusowe orzeźwienie. Dodaje smaku sałatkom owocowym, marynatom i makaronom. Świeżo ścięta bazylia cytrynowa idealnie pasuję także w domowych herbatach ziołowych.
• Tajska bazylia – tajska bazylia jest bardzo ozdobna z ciemnozielonymi, fioletowymi liśćmi i ciemnofioletowymi kwiatostanami. Rośliny rosną na wysokość około 50 cm wysokości. Jej liście mają pyszny smak lukrecji i goździków, który dobrze komponuje się z wytrawnymi daniami mięsnymi.

Bazylia jest łatwa w uprawie, ale rośnie na zewnątrz tylko latem. Można ją uprawiać we wnętrzu domowym, hodując tak zwaną bazylię doniczkową. Można także sadzić bazylię na balkonie lub rozsadzić do ogrodu.

Jeśli planujesz robić często pesto, wyhoduj więcej roślin. W przypadku innych zastosowań jedna lub dwie rośliny bazylii dają wystarczająco obfite plony.

Kiedy wysiewać nasiona bazylii?

Bazylia jest łatwa do wysiewu z nasion i stosunkowo szybko kiełkuje. Posadź nasiona około sześciu tygodni przed ostatnimi przymrozkami. Bazylia jest bardzo wrażliwa na zimno, więc niezależnie od tego, czy przesadzasz sadzonki z domu, czy masz rośliny w ziemi, obserwuj wczesnowiosenne temperatury i przykryj, jeśli to konieczne.  Aby wysadzić sadzonki na zewnątrz, poczekaj, aż gleba ogrzeje się do co najmniej 10 °C. Najlepszy wzrost uzyska, gdy gleba będzie miała temperaturę około 21 °C. Temperatury w nocy nie powinny spaść poniżej 10 °C.

Nie spiesz się z sadzeniem bazylii. Bez ciepła roślina nie będzie dobrze rosła.

Oprócz wysiewu bazylii z nasion, sadzonki bazylii łatwo ukorzenia się po umieszczeniu w wodzie. Wybierz dziesięciocentymetrową część bazylii, która jeszcze nie zakwitła. Korzenie uformują się w ciągu tygodnia. Przesadź bazylię bezpośrednio w ogrodzie lub do pojemnika, gdy pojawi się zdrowy system korzeniowy.

Jak uprawiać bazylię doniczkową?

Uprawa i zastosowanie bazylii jest stosunkowo proste. Bazylia doniczkowa powinna przede wszystkim mieć odpowiednio dużo miejsca do rozrostu.

• Bazylia rośnie w wilgotnej glebie, więc często sprawdzaj poziom wilgoci i podlewaj głęboko, gdy górny centymetr wyschnie.
• Najlepiej rośnie na dobrze przepuszczalnej, wilgotnej glebie o neutralnym pH. Na początku sezonu dodaj do gleby kompost. Jednak nie przesadzaj z jego ilością. W rzeczywistości, jeśli gleba jest zbyt bogata, bazylia traci część intensywności smaku.
• Bazylia rośnie dobrze w ciepłym środowisku, które każdego dnia jest nasłonecznione przez około sześć godzin. Świetnie będzie się rozrastać na kuchennym parapecie od strony południowej.
• Posadź bazylię wśród innych ziół i warzyw o podobnych potrzebach w zakresie oświetlenia i podlewania. Takimi roślinami są np. pomidory czy pietruszka. Niektórzy twierdzą nawet, że pomidory smakują lepiej, gdy sąsiadują z bazylią.
• Lepiej jest zebrać bazylię przed zakwitnięciem rośliny. Jeśli nie masz czasu na zbieranie liści, po prostu odetnij część kwitnącą. Kwiaty są w rzeczywistości jadalne, ale jeśli je uszczypniesz, roślina będzie mogła skierować swoją energię na rosnące smaczne liście. Pamiętaj też, aby zbierać liście tylko do 2/3 całej rośliny, aby mogła kontynuować produkcję liści.

Gdy temperatury na zewnątrz są wystarczająco ciepłe, możemy bazylię postawić na balkonie. Dzięki temu zyska odpowiednio dużo światła słonecznego.

Uprawa bazylii pospolitej w ogrodzie

Aby uprawa bazylii pospolitej w ogrodzie przynosiła plony, należy zapewnić jej cztery główne składniki:

1. Słońce – dla zdrowego wzrostu bazylia potrzebuje co najmniej 6 do 8 godzin pełnego słońca. Gdy słońce jest zbyt intensywne, a temperatury wzrastają, bazylia doceni popołudniowy cień. 
2. Upał – Możesz myśleć, że upał i słońce idą w parze, ale wiosną nie zawsze tak jest. Największym błędem ogrodników jest zbyt wczesne wysadzanie roślin bazylii. Bazylia to zioło lubiące ciepłe pory roku. Jest najszczęśliwsze, gdy temperatura jest w granicach od 26 do 32 °C. Posadź bazylię na zewnątrz, gdy minie ryzyko wiosennych przymrozków, a temperatura niezawodnie przekroczy 15 °C. Bazylia jest bardzo wrażliwa zarówno na zimną temperaturę gleby, jak i powietrza. Uszkodzenia roślin i sczerniałe liście pojawiają się, gdy temperatura spadnie poniżej 10 °C. Jeśli wiosenna pogoda się pogorszy, przykryj delikatne rośliny bazylii osłoną rzędową lub kloszem, aż pogoda się poprawi.
3. Regularna wilgotność – podobnie jak większość roślin, bazylia docenia stałą wilgotność. Nie oznacza to jednak utrzymywania mokrego podłoża cały czas. Nadmierne podlewanie to jeden z najszybszych sposobów na zabicie cennej bazylii. Roślina lubi stały dopływ wilgoci, ale nie chce siedzieć w przemoczonej glebie. Przed podlaniem wetknij palec w glebę, aby zmierzyć jej poziom nawilżenia. Jeśli gleba wydaje się wilgotna, nie podlewaj.  Bazylia zasadzona w ogrodzie powinna być podlewana mniej więcej co tydzień, jeśli nie było deszczu.
4. Dobrze przepuszczalna gleba – rośliny bazylii wymagają regularnego podlewania, ale nie chcą przemokłych korzeni. Najszczęśliwsze będą zasadzone w podwyższonych grządkach. Zapewniają one doskonały drenaż, a także wczesne nagrzewanie gleby na wiosnę. 

Jeśli planujesz używać rośliny do gotowania, posadź ją w czystej glebie. Nie używaj środków owadobójczych. Hoduj ją z dala od podjazdów i ruchliwych ulic, aby spaliny nie osadzały się na roślinach.

Rozwiązywanie problemów

Czasami bazylii przeszkadzają mszyce czy ślimaki. Jednak największym zagrożeniem jest słaby drenaż. Aby więc uniknąć gnicia korzeni, zasad bazylię w dobrze przepuszczalnym miejscu. Nie pozwól, aby zbyt wyschło, ponieważ wzrost może być zahamowany. Jeśli twoje rośliny przestają rosnąć, odetnij jedną trzecią górnej łodygi i użyźnij płynnym nawozem. Nigdy nie ścinaj zdrewniałej części łodygi, bo roślina nie odrośnie.

Jak przechowywać bazylię?

Najlepszą metodą przechowywania bazylii jest zamrażanie. Zamrożenie zapobiegnie utracie przez roślinę dobrego smaku. Aby szybko zamrozić bazylię, zapakuj całe lub posiekane liście w szczelne plastikowe torebki, a następnie umieść je w zamrażarce.

Inną metodą przechowywania jest suszenie bazylii (chociaż część smaku zostanie utracona). Odetnij liście przy łodydze i umieść je w dobrze wentylowanym i zacienionym miejscu. Po 3-4 dniach, jeśli rośliny nie wyschły całkowicie, włóż je do piekarnika na najniższym stopniu grzania z lekko uchylonymi drzwiczkami. Pamiętaj, aby przewracać liście (dla równego suszenia) i często je sprawdzać.

Najlepszy sposób na zachowanie świeżości bazylii

Aby bazylia była świeża, przytnij łodygi i umieść je w szklance lub słoiku z wodą tak jak kwiaty cięte. Luźno przykryj plastikową torbą i zostaw na blacie. Niektóre zioła, takie jak pietruszka i kolendra, można w ten sposób przechowywać w lodówce. Bazylia lepiej sprawdza się w temperaturze pokojowej.

Zastosowanie bazylii

Bazylia ma właściwości lecznicze

Oprócz tego, że jest bogata w witaminy i minerały, bazylia ma również wiele korzyści leczniczych. Działa przeciwzapalnie i jest skutecznym środkiem przeciwbólowym. Jest również środkiem wspomagającym trawienie i ma silne właściwości przeciwutleniające.

Bazylia działa antybakteryjnie i przeciwwirusowo. Dzięki temu jest doskonałym lekarstwem na przeziębienia i grypę. Zrób filiżankę naparu z bazylii, aby pomóc odzyskać siły w chorobie.

Dobra dla skóry

Podobnie jak dzika róża, bazylia ma działanie przeciwstarzeniowe i bardzo korzystnie wpływa na skórę. Zastosowanie rozdrobionej bazylii w kremie lub peelingu do ciała z pewnością wpłynie korzystnie na Twoją skórę. Możesz również użyć świeżej bazylii w mydle.

Bogata w witaminy

Poza tym, że jest pyszna, bazylia jest również bardzo pożywna! Jest bogata w witaminy K i A i zawiera wiele minerałów śladowych, takich jak mangan, wapń, miedź i magnez. To zdecydowanie świetny powód, żeby zjeść więcej pesto.

Bazylia to doskonała roślina towarzysząca

Czy słyszałeś kiedyś zdanie „hoduj bazylię na najlepsze pomidory”? To prawda! Pomidory i bazylia nie tylko dobrze komponują się w daniach kulinarnych, ale są również świetnymi towarzyszami ogrodu.

Dzieje się tak, ponieważ bazylia odstrasza robaki atakujące pomidora. Czyni ją to doskonałą rośliną towarzyszącą. Mówi się również, że poprawia smak domowych pomidorów. Inne warzywa ogrodowe, które korzystają z bazylii w pobliżu, to sałata, papryka, bakłażan, szparagi, fasola, buraki i ziemniaki.

Bazylia przyciąga pożyteczne owady

Kwiaty bazylii przyciągają pożyteczne owady i zapylacze. Jeśli chcemy mieć je w swoim ogrodzie, to pozwolimy naszej roślinie zakwitnąć. Pszczoły i motyle szczególnie uwielbiają kwiaty bazylii.

Zapach bazylii odstrasza komary

Posiadanie tej rośliny na domowym parapecie z pewnością przyczyni się do spokojniejszych, letnich nocy. Komary nie lubią zapachu bazylii, w związku z czym jej uprawa tworzy naturalny środek odstraszający.

Czy można przesadzić bazylię z ogrodu do doniczki na zimę?

Bazylia jest trudna do uprawy w pomieszczeniach zimą. Jeśli masz słoneczne okno, możesz spróbować. Wzrost nie będzie tak mocny, a smak nie będzie tak dobry, ale zdecydowanie jest to lepsze niż brak świeżej bazylii. Jesienią możesz nie mieć innego wyjścia, jak przesadzić duże rośliny z ogrodu, ale jeśli to możliwe, lepiej zacząć od małej rośliny. Jeśli bazylia w twoim ogrodzie została ponownie zasiana, wykop dużą sadzonkę do przesadzenia. Jeśli musisz wykopać dużą roślinę w ogrodzie, zbierz jak najwięcej korzeni i umieść ją w doniczce wystarczająco dużej dla rosnącej rośliny, używając dobrej jakości mieszanki doniczkowej. To będzie jak przesadzanie krzewu ogrodowego.

Dlaczego warto uprawiać bazylię?

Moglibyśmy mówić o kosztach zakupu bazylii, ale bądźmy szczerzy, większość z nas wydaje tylko kilkadziesiąt złotych rocznie na to zioło w sklepie spożywczym. Prawdziwą korzyścią z uprawy bazylii w domu jest to, że kontrolujesz proces uprawy i twoja bazylia jest zawsze świeża. Warto także pamiętać o tym, że poza doskonałym dodatkiem do żywności. Bazylia jest również naturalnym środkiem na różne dolegliwości. Jej właściwa pielęgnacja pozwoli zachować wszystkie cenne właściwości.