Kompost domowy to nieodłączny element każdego ogrodu. To naturalny, ekologiczny sposób na utylizację odpadów organicznych, który pozwala na uzyskanie wartościowego nawozu. Różne są sposoby na produkcję kompostu, ale jednym z najpopularniejszych jest wykorzystanie specjalnego kompostownika. Zastanawiając się nad pytaniem “Jak zrobić kompost?”, trzeba pamiętać, że proces ten jest prosty i nie wymaga specjalistycznej wiedzy czy umiejętności.

Kompostownik domowy – jak zrobić?

Wybór miejsca

Tworzenie kompostu domowego zaczyna się od wyboru odpowiedniego miejsca na działce lub w ogrodzie. Ważne jest, aby kompostownik był zlokalizowany w miejscu cienistym i zacisznym, z dala od bezpośredniego działania słońca. Słońce może bowiem przyspieszyć proces wysychania kompostu, co z kolei spowolni proces kompostowania.

Kompostownik powinien być również umieszczony w pewnej odległości od domu i sąsiednich działek, aby zapobiec ewentualnym problemom z zapachem. Nie zaleca się jednak umieszczania kompostownika zbyt daleko – regularne dorzucanie odpadów i kontrola procesu kompostowania będą łatwiejsze, jeśli kompostownik będzie w zasięgu ręki.

Wybór materiału

Kompostownik można zrobić z różnych materiałów – najpopularniejsze są drewno, tworzywo sztuczne i metal. Wybór materiału zależny jest od indywidualnych preferencji, budżetu, dostępności materiałów, a także warunków atmosferycznych w danym regionie.

Drewniane kompostowniki są estetyczne i dobrze wpisują się w naturalne otoczenie ogrodu. Drewno jest materiałem “oddychającym”, co sprzyja procesowi kompostowania. Wadą może być jednak konieczność okresowej konserwacji i potencjalna podatność na gnicie.

Kompostowniki z tworzywa sztucznego są lekkie, łatwe w montażu i nie wymagają konserwacji. Są też zazwyczaj tańsze niż kompostowniki drewniane. Należy jednak pamiętać, że tworzywo sztuczne jest mniej “oddychające” niż drewno, co może wpływać na proces kompostowania.

Metalowe kompostowniki są bardzo trwałe i odporne na warunki atmosferyczne. Mogą jednak nagrzewać się w słońcu, co może wpływać na temperaturę kompostu.

Budowa kompostownika

Jak zbudować kompostownik na działce? Budowa kompostownika nie jest skomplikowana i można ją przeprowadzić samodzielnie, wykorzystując dostępne materiały. Najprostszy kompostownik można zbudować z palet.

Palety są solidne, zapewniają odpowiednią cyrkulację powietrza i są łatwo dostępne. Wystarczy umieścić cztery palety w kształcie kwadratu, tworząc otwarte “pudełko”. Jedna strona może być odchylana lub całkowicie otwarta, aby ułatwić dostęp do kompostu.

Dno kompostownika powinno pozostać otwarte, aby umożliwić kontakt kompostu z ziemią. To kluczowe dla procesu kompostowania, ponieważ mikroorganizmy i drobne zwierzęta z ziemi przyczyniają się do rozkładu materii organicznej.

Jeżeli preferujesz gotowe rozwiązania, istnieje wiele różnych modeli kompostowników dostępnych w sklepach ogrodniczych lub w internecie. Wybór zależy od indywidualnych potrzeb, dostępnej przestrzeni i budżetu.

Źródło: Vecteezy

Jak zrobić kompost w ogrodzie?

Kompostowanie to proces biologiczny, w którym odpady organiczne są przekształcane w wartościowy nawóz. Poniżej przedstawiamy kilka kluczowych kroków do stworzenia idealnego kompostownika na działce.

• Selekcja odpadów. Pierwszym krokiem w procesie kompostowania jest wybór odpowiednich odpadów. Do kompostowania nadają się odpady organiczne takie jak resztki roślin, obierki owoców i warzyw, fusy z kawy, liście, trawa. Należy unikać dodawania do kompostu mięsa, produktów mlecznych, olejów i tłuszczów, które mogą przyciągać szkodniki i wydzielają nieprzyjemne zapachy.
• Równowaga składników. Kompost powinien składać się z warstw “zielonych” (bogatych w azot) i “brązowych” (bogatych w węgiel). Zielone składniki to na przykład skoszona trawa, resztki z kuchni jak obierki owoców i warzyw. Brązowe składniki to na przykład suche liście, gałęzie, papier. Idealne proporcje to około 2/3 brązowych składników do 1/3 zielonych.
• Kontrola wilgotności i temperatury. Kompost powinien być wilgotny, ale nie mokry. Wilgotność można kontrolować, dodając więcej “zielonych” składników, jeśli kompost jest zbyt suchy, lub więcej “brązowych” składników, jeśli jest zbyt mokry. Regularne mieszanie kompostu, na przykład co tydzień, pomaga utrzymać odpowiednią temperaturę i przyspiesza proces kompostowania.
• Cierpliwość. Kompostowanie jest procesem długotrwałym i może zająć od kilku miesięcy do nawet roku, zależnie od warunków. Warto jednak pamiętać, że kompost jest bardzo wartościowym nawozem, który znacznie poprawia jakość gleby w ogrodzie.
• Użycie kompostu. Gotowy kompost ma strukturę gruntu i jest ciemnobrązowy lub czarny. Można go używać do poprawy struktury gleby, jako mulcz wokół roślin, do napełniania doniczek, czy jako dodatek do ziemi w ogródku warzywnym. Kompost wzbogaca glebę w składniki odżywcze, zwiększa jej zdolność do zatrzymywania wody i poprawia ogólną zdrowotność roślin.

Czy warto produkować kompost domowy?

Produkcja kompostu domowego przynosi wiele korzyści. Poniżej przedstawiamy kilka z nich, które pokazują, dlaczego warto zaangażować się w ten proces.

• Ekologiczne rozwiązanie. Kompostowanie jest wyjątkowo przyjazne dla środowiska. Pozwala na recykling odpadów organicznych, które stanowią znaczną część domowych odpadów. Zamiast trafiać na wysypisko, gdzie mogą generować metan – potężny gaz cieplarniany – te odpady są przekształcane w wartościowy nawóz.
• Ekonomiczne korzyści. Kompostowanie to także ekonomiczne rozwiązanie. Zamiast kupować nawóz, możemy go wyprodukować samodzielnie, wykorzystując odpady, które normalnie byłyby wyrzucane. To nie tylko oszczędza pieniądze, ale także zmniejsza ilość odpadów, które trzeba wynieść.
• Poprawa jakości gleby. Kompost jest doskonałym źródłem składników odżywczych dla roślin. Zawiera wiele istotnych mikroelementów, takich jak azot, fosfor i potas. Dodatkowo, kompost poprawia strukturę gleby. W glebach ciężkich, takich jak gliny, kompost poprawia drenaż i porowatość, a w glebach lekkich, jak piaski, zwiększa zdolność do zatrzymywania wody i składników odżywczych.
• Wsparcie dla bioróżnorodności. Kompostowanie wspiera bioróżnorodność w ogrodzie. Kompost przyciąga różnorodne organizmy glebowe, takie jak dżdżownice, bakterie i grzyby, które przyczyniają się do zdrowia gleby i roślin. Te mikroorganizmy pomagają w rozkładzie materii organicznej na składniki odżywcze, które są łatwo przyswajalne dla roślin.
• Edukacja i satysfakcja. Kompostowanie to również doskonała okazja do edukacji ekologicznej dla dzieci. Można pokazać im, jak odpady mogą zostać przekształcone w coś pożytecznego i nauczyć ich wartości recyklingu. Samodzielne tworzenie kompostu daje również dużą satysfakcję, widząc bezpośrednie korzyści dla naszego ogrodu i środowiska.

Aktualności związane z kompostowaniem

W 2023 roku coraz więcej osób decyduje się na tworzenie domowego kompostu. Według raportu Global Compost Market 2023, rynek kompostu wciąż rośnie, zarówno na skalę domową, jak i przemysłową. Wśród najważniejszych trendów można wyróżnić rosnącą świadomość ekologiczną, większe zrozumienie korzyści płynących z kompostowania oraz rozwój nowych technologii ułatwiających ten proces.

Warto pamiętać

Tworzenie kompostu domowego to prosty sposób na utylizację odpadów organicznych i poprawę jakości gleby w ogrodzie. Jest to także krok w stronę bardziej zrównoważonego i ekologicznego stylu życia. Warto zatem rozważyć możliwość założenia własnego kompostownika.