Artykuł sponsorowany.

Polska tradycja ręcznego tworzenia naczyń ceramicznych sięga średniowiecza. Od XVIII wieku możemy mówić o prawdziwej rewolucji w wytwarzaniu szlachetnych naczyń z kamionki. Początkiem tej rewolucji w Polsce był Bolesławiec. Dowiedz się więcej na temat tradycyjnej ceramiki z Bolesławca. Odkryj świat ręcznie wytwarzanych, barwnych naczyń z ceramiki.

Od garncarstwa z Bolesławca do masowej produkcji rzemieślniczej

Dla wielu miłośników ceramiki, Bolesławiec kojarzy się z bogatą tradycją ręcznie zdobionych naczyń wykonanych z wysokiej jakości gliny. O ile obecne zakłady produkcyjne ceramiki w Bolesławcu powstały w latach ‘80 dwudziestego wieku, o tyle historia początków sztuki garncarskiej a później ceramicznej w tym zacnym mieście sięgają średniowiecza.

Od dawien dawna, rozwój przemysłu był nierozłącznie związany z dostępem do dóbr naturalnych. Miasta powstawały tam gdzie był dostęp do świeżej wody, drewna i kamienia. To samo tyczy się zagłębia garncarskiego w Bolesławcu. Dzięki obfitości wysokiej jakości gliny z okolic rzek Bóbr i Kwisy, lokalna ludność była w stanie wytwarzać naczynia do codziennego użytku i na potrzeby handlu. Bardzo szybko popularne “brązowe naczynia” zastąpiły te drewniane i stały się rozpoznawalne nie tylko w regionie ale również prowincjach pruskich, a także w Saksonii i Rosji.

Przemysł ceramiczny był ściśle związany z rozwojem technologii. Od końca XVII do XVIII wieku w Bolesławcu powstawały głównie naczynia kuliste, pokryte poprzecznymi wzorami w formie pasków lub prążków (tak zwane żeberkowanie). Wytwarzane w Bolesławcu miski, dzbanki i inne tego typu naczynia były zazwyczaj kuliste. Forma była niezwykle prosta na dzisiejsze standardy. Produkcja w formie manufaktury zajmowała się głównie wytwarzaniem naczyń do picia. Początkowo wytwarzano kubki, dzbanki, miseczki, czarki. Z czasem jednak zaczęto spełniać potrzeby ludności i zaczęto produkować inne formy: mleczniki, wazy a nawet kałamarze.

Rozwój zdobnictwa ceramiki w XVII wieku

Połowa XVII wieku to okres w którym powstaje nowy, innowacyjny sposób zdobienia wyrobów ceramicznych. Nowa metoda produkcji polega na doklejaniu białej nakładki na brązowe naczynia. Nakładka wykonana z biskwitu o różnorodnym kształcie pozwalała na doklejenie do nich matrycami przeróżnych wzorów. Biskwit, to wstępnie spieczona, nieszklona, biała masa ceramiczna. Dzięki tego typu nakładce nie trzeba było już polegać na kunszcie mistrza, wykonującego osobno niepowtarzalne zdobienia. Matryce z gotowymi wzorami heraldycznymi, kwiecistymi, zwierzęcymi lub figuralnymi, były nakładane na białą masę i wykańczane przez szeregowego pracownika manufaktury.

Początki białej ceramiki – XIX wieczna rewolucja

Dziewiętnasty wiek to okres licznych rewolucji przemysłowych. Jedną z nich jest zapoczątkowana przez Johanna Gottlieba Altmanna przemiana sposobu “szklenia” ceramiki. Dotychczasowe szkliwo ołowiowe zostało odsunięte ze względów zdrowotnych i zastąpione szkliwem skaleniowym.

Altman zaczął również wytwarzać kompletne, duże naczynia z białej gliny, która dotychczas była stosowana jedynie do wytwarzania drobnych zdobień.

Białą glinkę zaczęto powszechnie wykorzystywać dopiero w drugiej połowie XIX wieku, aby podążać za rosnącym trendem popularności naczyń z białej porcelany. Początkowo biała glina była stosowana jedynie do powlekania naczyń, później rozpoczęto wytwarzanie naczyń w całości z białej gliny.

Okres XIX wieku to również czas powstania technologii stemplowania. Rozpoczęto nakładać wzory za pomocą stempla lub pędzla bezpośrednio na porcelanę, zamiast wtapiać wzory lub nakładać wypukłe elementy wykrawane osobno z gliny.

W 1897 roku utworzono w Bolesławcu Zawodową Szkołę Ceramiki, której dyrektorem został Wilhelm Pukall, chemik z Królewskiej Manufaktury Porcelany w Berlinie. To właśnie dzięki niemu możemy zaobserwować w tym okresie szybki rozwój techniczny i artystyczny ceramiki z Bolesławca. W szkole nauczano szerokiej gamy wzorów w duchu estetyki art déco oraz sztuki secesyjnej. Nauczano tam również licznych metod zdobienia ceramiki jak szkliwo zaciekowe, krystaliczne, zdobienie natryskowe czy malatury rożkiem.

Do końca XIX wieku, Bolesławiec przeżywał okres nieskrępowanego rozwoju. Miasto posiadało duże warsztaty ceramiczne oraz zagłębie kształcenia nowych mistrzów ceramiki.

Okres powojenny i odbudowa tradycji

Okres po zakończeniu II wojny światowej był niezwykle trudny w Bolesławcu. Zniszczeniu uległo wiele zakładów produkcyjnych. Brakowało też wykwalifikowanych pracowników z doświadczeniem w produkcji ceramiki. W tym okresie osobą delegowaną przez władze państwowe do odbudowy przemysłu ceramicznego był Tadeusz Szafran. Rozpoczął on produkcję naczyń ceramicznych w najmniej zniszczonych zakładach H. Reinholda i J. Paula. Nawiązano również współpracę z Państwową Wyższą Szkołą Sztuk Pięknych w Łodzi. Pozwoliło to na wznowienie wzornictwa, początkowo opartego o motywy ludowe a później przechodzącego w bardziej nowoczesne zdobienia.

W 1980 roku swoją działalność rozpoczęły Zakłady Ceramiczne “Bolesławiec”, początkowo kierowane przez Bronisława Wolanina. Kolejnym dyrektorem artystycznym została Janina Bany – Kozłowska, artystka odznaczona medalem “Zasłużony Kulturze Gloria Artis”, która pełni tę funkcję do dzisiaj. Chociaż współczesne wyroby z Bolesławca wydają się tak różne od tych historycznych, pewne cechy pozostały wspólne. Ceramika bolesławiecka zawsze była wytwarzana i dekorowana z użyciem tradycyjnych metod i najnowszych rozwiązań, w pełni odzwierciedlają gusta i mody danej epoki.

Nowoczesne zakłady ceramiczne w Bolesławcu

Dziś, ceramika z Bolesławca jest ceniona nie tylko w Polsce ale i na świecie. Bogato zdobione kubki, filiżanki, talerze, czajniki, miski i dzbanki cieszą oczy i spełniają niezwykle dobrze swoje praktyczne funkcje.

Oferta zakładów ceramiki w Bolesławcu jest niezwykle bogata. Produkty z ręcznie zdobionej ceramiki są dostępne zarówno na oficjalnym sklepie internetowym producenta, jak i na licznych portalach zajmujących się dystrybucją zastawy stołowej.

Co ciekawe, naczynia ceramiczne nie są już postrzegane jako element ozdoby i zastawy stołowej w domu. Coraz częściej więksi odbiorcy branży HoReCa, są w stanie poświęcić nieco więcej funduszy na ten towar premium, aby wzbogacić wystrój swoich lokali.

Jeżeli jesteś zainteresowany/a zakupem naczyń ceramicznych z Bolesławca, to zapoznaj się z ofertą jednego z partnerów dystrybucyjnych zakładów ceramicznych w Bolesławcu – firmy Polszkło.

Pełną ofertę ceramiki z Bolesławca znajdziesz pod tym linkiem:

https://polszklo.com.pl/99-boleslawiec